Cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu gạo

Giá gạo xuất khẩu giảm gần 19% so với cùng kỳ

Theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, xuất khẩu gạo của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2025 đạt 4,5 triệu tấn, thu về 2,34 tỷ USD. Mặc dù khối lượng xuất khẩu tăng 12,2% so với cùng kỳ năm 2024, nhưng giá trị lại giảm 8,9%. Giá gạo xuất khẩu bình quân trong 5 tháng đầu năm 2025 chỉ đạt 516,4 USD/tấn, giảm 18,7% so với cùng kỳ năm 2024.

Philippines là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam với thị phần chiếm 41,4%. Bờ Biển Ngà và Trung Quốc là hai thị trường lớn tiếp theo với thị phần tương ứng là 11,9% và 10,3%. So với cùng kỳ năm trước, giá trị xuất khẩu gạo 4 tháng đầu năm 2025 sang thị trường Philippines giảm 21,8%, thị trường Bờ Biển Ngà tăng 2,7 lần, thị trường Trung Quốc tăng 83,7%.

Trong nhóm 15 thị trường xuất khẩu lớn nhất, giá trị xuất khẩu gạo tăng mạnh nhất ở thị trường Bangladesh với mức tăng 515,6 lần và giảm mạnh nhất ở thị trường Indonesia với mức giảm 97,9%.

Sau thời gian khá trầm lắng, thị trường Trung Quốc đã tăng nhập khẩu gạo Việt Nam trở lại. Trong 4 tháng đầu năm 2025, Trung Quốc nhập gần 362.000 tấn gạo của Việt Nam, tăng 114% về lượng so với cùng kỳ năm 2024. Trung Quốc chủ yếu nhập gạo ST25 và gạo nếp của Việt Nam.

Philippines là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam. (Ảnh minh họa)

Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) dự báo, tổng xuất khẩu gạo của Việt Nam trong cả năm 2025 ước đạt khoảng 7,5 triệu tấn. Nếu giữ nguyên tỷ trọng 10% như trong 5 tháng đầu năm nay thì xuất khẩu gạo sang Trung Quốc có thể đạt khoảng 750.000 tấn năm 2025, tương đương hoặc cao hơn kết quả của năm 2023.

Một nhà giao dịch tại Thành phố Hồ Chí Minh cho biết Philippines đang tìm cách đa dạng hóa nguồn cung gạo và điều này có thể có tác động nhất định đến Việt Nam, vì Philippines là khách hàng mua gạo lớn nhất. Tuy nhiên, nhà giao dịch này cũng cho hay Việt Nam cũng đang tìm cách tăng tỷ trọng gạo chất lượng cao cho các thị trường như Nhật Bản và châu Âu với giá cao hơn.

Trong khi đó, giá gạo xuất khẩu của Ấn Độ trong tuần này đã giảm xuống mức thấp nhất trong hai năm, chủ yếu do đồng rupee mất giá và kỳ vọng một năm bội thu nữa nhờ lượng mưa gió mùa dồi dào. Trong khi đó, nhu cầu đối với gạo Thái Lan khá trầm lắng. Cụ thể, loại gạo đồ 5% tấm của Ấn Độ được báo giá ở mức từ 380 - 386 USD/tấn, giảm so với mức từ 382 - 389 USD/tấn của tuần trước. Gạo trắng 5% tấm của Ấn Độ được định giá ở mức từ 373 - 378 USD/tấn trong tuần này.

Trong khi đó, giá gạo 5% tấm của Thái Lan giữ ở mức 410 USD/tấn, hầu như không đổi so với mức từ 405 - 410 USD/tấn của tuần trước. Một nhà giao dịch tại Bangkok cho biết nhu cầu hiện không tốt trong khi nguồn cung lại dồi dào. Ông nói thêm rằng Philippines và Indonesia năm nay không mua nhiều gạo như trước đây.

Cần đẩy mạnh sản xuất gạo chất lượng cao, gạo đặc sản...

Tính đến hôm nay, giá gạo trên thị trường nội địa lẫn xuất khẩu của Việt Nam ổn định ở mức thấp. Theo cập nhật của Sở Nông nghiệp và Môi trường An Giang, giá một số loại lúa tươi được thương lái thu mua như: lúa IR 50404 ở mức từ 5.400 - 5.600 đồng/kg, tăng 100 đồng/kg; lúa OM 380 từ 5.200 - 5.400 đồng/kg; giá lúa OM 5451 dao động mốc 6.200 - 6.400 đồng/kg, tăng 200 đồng/kg…

Với mặt hàng gạo trên thị trường bán lẻ tại An Giang, gạo thường có giá từ 14.000-15.000 đồng/kg; gạo thơm thái hạt dài từ 20.000 - 22.000 đồng/kg; gạo Jasmine từ 16.000-18.000 đồng/kg; gạo trắng thông dụng 17.000 đồng/kg, gạo Nàng Hoa 21.000 đồng/kg; gạo Hương Lài 22.000 đồng/kg; gạo thơm Đài Loan 20.000 đồng/kg; gạo Sóc thường dao động ở mốc 17.000 đồng/kg; gạo Sóc Thái giá 20.000 đồng/kg; gạo Nhật giá 22.000 đồng/kg…

Xuất khẩu gạo của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2025 đạt 4,5 triệu tấn. (Ảnh minh họa)

Giá gạo nguyên liệu IR 504 ở mức 7.900 - 8.000 đồng/kg, gạo thành phẩm IR 504 từ 9.500 - 9.700 đồng/kg; gạo nguyên liệu OM 380 từ 7.850 - 8.000 đồng/kg; gạo thành phẩm OM 380 dao động ở mức 8.800 - 9.000 đồng/kg.

Với mặt hàng phụ phẩm, giá phụ phẩm các loại dao động trong khoảng từ 7.400-10.000 đồng/kg. Giá cám khô ở mức 9.000-10.000 đồng/kg.

Trên thị trường xuất khẩu, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đứng giá so với cuối tuần trước. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), hiện gạo tiêu chuẩn 5% ở mức 393 USD/tấn; gạo 25% tấm ở mức 364 USD/tấn; gạo 100% tấm ở mức 321 USD/tấn.

Năm 2025 được nhận định nhiều khó khăn đối với ngành lúa gạo. Dù vậy, nhiều doanh nghiệp vẫn tỏ ra không quá bi quan bởi hiện nay thị trường xuất khẩu gạo của ta đã được đa dạng hóa, mở rộng thị phần phân khúc cao cấp không chỉ ở EU mà cả với Nhật Bản, Trung Quốc và Trung Đông.

Cùng với đó, việc tập trung xuất khẩu gạo chất lượng cao không chỉ giúp khẳng định vị thế gạo Việt Nam mà còn là cơ sở để doanh nghiệp chủ động đàm phán về giá bán tương xứng với giá trị, giảm áp lực giá từ thị trường lương thực dự trữ.

Các doanh nghiệp nhận định, giá gạo xuất khẩu thời gian tới sẽ ít biến động, chỉ tăng, giảm nhẹ tuỳ thời điểm bởi nguồn cung gạo thế giới khá dồi dào. Khi Ấn Độ đã gỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo và đang đẩy mạnh bán gạo, Indonesia - thị trường xuất khẩu gạo lớn thứ hai của Việt Nam - tự chủ lương thực chỉ nhập khẩu lượng nhỏ gạo tùy thuộc vào nguồn cung - sẽ tác động đến lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam.

Nhu cầu thị trường tiếp tục tăng ở các phân khúc mà Việt Nam có lợi thế như gạo thơm, gạo đặc sản. Với thị trường Trung Quốc, trước đây vốn chủ yếu nhập gạo giá rẻ thì hiện nay cũng gia tăng nhập khẩu các loại gạo thơm, gạo ST25, gạo nếp… Do đó, Việt Nam cần đẩy mạnh sản xuất, xuất khẩu gạo chất lượng cao, có chứng nhận hữu cơ, phát thải thấp…

Bộ Nông nghiệp và Môi trường khuyến nghị, các doanh nghiệp cần chủ động đa dạng hóa thị trường, chủng loại gạo xuất khẩu, không chỉ tập trung vào các thị trường như Philippines, Indonesia... mà cần mở rộng xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng khác, đặc biệt như Trung Quốc, châu Âu, Mỹ, Trung Đông, Tây Á và châu Phi.