Thanh long xuất khẩu hết thời?

Hàng hóa - Giá cả 24/07/2024 11:18

Trong 6 tháng đầu năm, sầu riêng tiếp tục duy trì vị trí số 1 về giá trị xuất khẩu với 1,323 tỉ USD, thanh long là mặt hàng xếp thứ 2 với 292 triệu USD.

Mì ăn liền Việt Nam được đưa ra khỏi diện kiểm soát an toàn thực phẩm tại EU Thanh long ruột đỏ của Sơn La chinh phục thị trường Italia Thanh long ruột đỏ và ruột trắng, loại nào ngon hơn?

Ngày 23/7, Hiệp hội Rau quả Việt Nam thông tin chi tiết về giá trị xuất khẩu các mặt hàng rau quả chủ lực đến các thị trường trong 6 tháng đầu năm 2024.

Theo đó, trong 6 tháng đầu năm, sầu riêng tiếp tục duy trì vị trí số 1 về giá trị xuất khẩu với 1,323 tỉ USD, tăng 44,4% so với cùng kỳ năm trước.

Thanh long là mặt hàng xếp thứ 2 với 292 triệu USD, giảm 14,3% so với cùng kỳ năm ngoái.

Thanh long là một trong 14 loại trái cây chủ lực của Việt Nam. Trước năm 2020, thanh long được mệnh danh là "nữ hoàng" của các loại trái cây. Đỉnh cao của mặt hàng này đạt kim ngạch xuất khẩu gần 1,3 tỷ USD vào năm 2018. Và trong thời kỳ hoàng kim, thanh long đã có mặt ở 40 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Thế nhưng, ba năm trở lại đây, kim ngạch xuất khẩu thanh long liên tiếp giảm, chỉ còn trên 600 triệu USD.

Thị trường cạnh tranh ngày càng gay gắt, khi nhiều quốc gia khác như Trung Quốc, Ấn Độ, Mexico đã trồng thành công loại quả này. Năm 2021, Trung Quốc công bố đạt sản lượng 1,6 triệu tấn thanh long, cao hơn Việt Nam và trở thành nước có diện tích trồng thanh long lớn nhất thế giới.

Và đây là một trong những nguyên nhân khiến cho xuất khẩu Thanh Long của Việt Nam giảm mạnh, bởi 80% thanh long Việt Nam được xuất khẩu vào Trung Quốc.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho rằng, nếu như 6 - 7 năm trước đây, Việt Nam là nguồn cung thanh long chủ yếu cho thị trường Trung Quốc và Thái Lan, nhưng gần đây, các nước này xác định thanh long là cây trồng chính, đang tập trung phát triển thành cây chủ lực.

Cụ thể với Trung Quốc, từng là thị trường xuất khẩu thanh long lớn nhất của Việt Nam, luôn chiếm hơn 80% sản lượng hàng năm, những năm gần đây đã mở rộng diện tích trồng thanh long. Mới đây, Trung Quốc công bố trồng được 67.000 ha thanh long, sản lượng 1,6 triệu tấn, nhiều hơn Việt Nam cả về diện tích, sản lượng. "Đây là nguyên nhân xuất khẩu thanh long của Việt Nam mất dần ưu thế tại Trung Quốc", ông Nguyên nói.

Cũng theo ông Nguyên, ngoài Trung Quốc, các nước Nam Mỹ như Peru, Mexico, nhất là Ecuador đã trồng nhiều thanh long. Họ áp dụng công nghệ thắp đèn để thanh long cho thu hoạch quanh năm. Có ưu thế về vị trí địa lý, chi phí logistics thấp hơn nhiều so với Việt Nam nên thanh long từ các nước này đã chiếm lĩnh thị trường Mỹ, EU, thu hẹp thị phần của thanh long Việt Nam.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam.

Ấn Độ, trước đây thị trường này chiếm 8 - 10% kim ngạch xuất khẩu thanh long Việt Nam, cũng đang phát triển mạnh diện tích và đã trồng được 50.000 ha thanh long.

"Các vùng trồng thanh long gia tăng ở nhiều khu vực trên thế giới. Họ nghiên cứu thêm những giống thanh long có chất lượng cao, đây là áp lực rất lớn với thanh long Việt Nam", ông Nguyên nói.

Trong 6 tháng đầu năm, thị trường Trung Quốc dù giảm giá trị nhập khẩu đến 26% nhưng vẫn là thị trường nhập khẩu thanh long lớn nhất với giá trị 203 triệu USD, chiếm 68% thị phần.

Tín hiệu vui là hầu hết các thị trường nhập khẩu thanh long ngoài Trung Quốc đều có giá trị tăng, như: Ấn Độ 21 triệu USD, tăng 35%; Mỹ 18 triệu USD, tăng 90%; Hàn Quốc 10 triệu USD, tăng 36%; UAE 7,8 triệu USD, tăng 60%… Điều này cho thấy các doanh nghiệp Việt Nam đã có sự chuyển hướng thị trường khá tốt.

Đề xuất giải pháp giữ thị trường xuất khẩu thanh long, ông Đặng Phúc Nguyên cho rằng, các địa phương không mở rộng thêm diện tích trồng mới; chỉ thay thế các vườn thanh long già cỗi để có năng suất, chất lượng trái tốt hơn. Các địa phương, doanh nghiệp cũng cần hướng dẫn người dân nâng cao kỹ thuật canh tác, đảm bảo tuân thủ quy định của thị trường nhập khẩu, tránh tình trạng bị nâng tỷ lệ kiểm tra như EU đang áp dụng.

"Bên cạnh sản phẩm nước ép, sấy khô hiện nay, các doanh nghiệp, nhà khoa học nghiên cứu thanh long để chế biến thanh long thành sản phẩm mỹ phẩm phục vụ làm đẹp như mặt nạ , kem dưỡng da… cho tiêu dùng trong nước và xuất như các nước Nam Mỹ đang làm", ông Nguyên nói.