Mỹ áp thuế nhập khẩu phân tầng: Thị trường xuất khẩu đối mặt nhiều rủi ro

Theo công bố của Nhà Trắng, mức thuế cơ bản áp lên hàng nhập khẩu vẫn giữ ở 10%, áp dụng cho những quốc gia mà Mỹ có thặng dư thương mại (chiếm phần lớn các đối tác). Đối với khoảng 40 quốc gia mà Mỹ đang thâm hụt thương mại, mức thuế sàn mới là 15%. Mức này thấp hơn mức thuế công bố hồi tháng 4 với nhiều nước.

Ngoài ra, có 26 nền kinh tế bị áp thuế trên 15%, do mức thâm hụt thương mại quá lớn, trong đó đáng chú ý có Ấn Độ phải chịu mức thuế 25%, Đài Loan (Trung Quốc) 20%, Thái Lan 19% và Canada 35% đối với một số mặt hàng không thuộc diện miễn trừ. Một số quốc gia như Anh, Trung Quốc và Mexico tạm thời chưa bị tăng thuế nhờ đạt được các khung thỏa thuận hoặc gia hạn. Thư ký báo chí Nhà trắng Karoline Leavitt cho biết: “Chúng tôi tin rằng có hơn 200 quốc gia đã liên hệ với nhóm thương mại và thuế quan của chính phủ. Trong số 18 đối tác ưu tiên, 2/3 đã ký các thỏa thuận thiết kế riêng. Nhóm thương mại đang làm việc không ngừng để hoàn tất các phản hồi".

Tuy nhiên, quyết định cũng làm dấy lên lo ngại về lạm phát trong nước và khả năng ảnh hưởng tiêu cực tới quan hệ thương mại với nhiều đối tác. Tại Đức, Thủ tướng Friedrich Merz thừa nhận mức thuế 15% đối với hàng xuất khẩu sang Mỹ là một thách thức lớn, nhưng ông cũng cho rằng đây là kết quả tốt nhất có thể đạt được trong điều kiện đàm phán ban đầu bất lợi. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì đối thoại và bày tỏ hy vọng rằng các bên sẽ sớm tìm được điểm cân bằng mới trong thương mại xuyên Đại Tây Dương: “Tôi không hài lòng với kết quả này theo nghĩa nó là thỏa đáng. Nhưng với vị thế đàm phán ban đầu của chúng ta với Mỹ rõ ràng không thể đạt được nhiều hơn. Nói đơn giản, nền kinh tế Đức sẽ chịu tổn thất đáng kể bởi những mức thuế quan này. Nhưng tôi cũng tin rằng tác động sẽ không chỉ giới hạn ở Đức hay châu Âu. Chính sách thương mại này của Mỹ sẽ khiến lạm phát tăng và ảnh hưởng tiêu cực đến thương mại xuyên Đại Tây Dương".

Tại Thái Lan, chính phủ đang chủ động thích ứng với tình hình mới bằng cách đẩy mạnh chiến lược xây dựng một nền kinh tế ổn định và bền vững hơn. Bộ trưởng Tài chính Pichai Chunhavajira cho biết Bangkok đã kịp thời đạt được nhượng bộ giúp tránh mức thuế cao hơn, đồng thời kêu gọi tăng cường hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ và ngành nông nghiệp, biến thách thức thành động lực cải cách.

Tại Brazil, gần 36% giá trị xuất khẩu sang Mỹ sẽ chịu mức thuế lên tới 50%, trong khi một loạt lĩnh vực chiến lược như hàng không, năng lượng đã được miễn trừ. Chính phủ nước này đang chuẩn bị một gói hỗ trợ nhằm duy trì việc làm và ổn định sản xuất. Phó Tổng thống Braxin Geraldo Alckmin nhấn mạnh: “Tám trong số mười sản phẩm mà Mỹ xuất khẩu sang Brazil đều có mức thuế bằng 0. Tổng thống Lula da Silva đã chỉ đạo trước hết phải tiếp tục đàm phán. Các cuộc đàm phán chưa kết thúc mà mới chỉ bắt đầu".

Tại Mexico, Tổng thống Claudia Sheinbaum cho biết nước này đã đạt được thỏa thuận gia hạn mức thuế hiện tại thêm 90 ngày. Bà khẳng định đây là cơ hội tốt để tiếp tục đối thoại và xây dựng một khung hợp tác dài hạn: “Chúng ta vẫn giữ nguyên các mức thuế như hiện tại và có 90 ngày để tiếp tục đàm phán, đối thoại và xây dựng một thỏa thuận dài hạn. Điều chúng tôi mong đợi là trước tình hình quốc tế hiện nay, Mexico vẫn duy trì mối quan hệ thương mại tốt đẹp với Mỹ với tư cách là đối tác thương mại. Vì vậy, tôi nghĩ rằng theo nghĩa này, việc duy trì như hiện tại và tiếp tục hợp tác là một thỏa thuận rất tốt".

Thị trường tài chính phản ứng thận trọng trước thông báo áp thuế của Mỹ, trong khi các nhà đầu tư theo dõi sát sao dữ liệu việc làm để đánh giá khả năng Cục Dự trữ Liên bang có thể cắt giảm lãi suất. Đồng đôla tăng giá trong bối cảnh kỳ vọng hạ lãi suất bị suy yếu. Giá dầu và vàng biến động nhẹ, trong khi lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ giữ ổn định.

Các nhà phân tích nhận định các mức thuế mới có thể đẩy giá tiêu dùng tại Mỹ tăng cao hơn trong ngắn hạn, nhưng hiệu quả dài hạn của chính sách vẫn chưa rõ ràng. Thị trường kỳ vọng các thỏa thuận thương mại song phương tiếp theo sẽ được thương lượng để làm dịu căng thẳng.