Hồ tiêu, thanh long chờ 'thông quan' vì vướng mắc giữa luật và thông tư

Thanh long dù đã được cấp giấy chứng nhận, doanh nghiệp vẫn gặp phải vướng mắc phát sinh.

Nông sản chủ lực chờ tháo gỡ

Theo ông Lê Việt Anh, Tổng thư ký Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam, các doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu đang gặp vướng mắc nghiêm trọng trong việc xin cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm đi thị trường châu Âu. Trong khi mặt hàng thanh long đã được TP.HCM linh động cấp giấy phép tạm thời để kịp thời xuất khẩu, thì ngành hồ tiêu vẫn chưa nhận được bất kỳ hướng dẫn cụ thể nào, dù hiệp hội và doanh nghiệp đã nhiều lần liên hệ với Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Nai.

Trước tình hình này, ông Việt Anh đã đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Nai xem xét áp dụng cách làm tương tự TP.HCM và sớm ban hành hướng dẫn chính thức để tháo gỡ khó khăn cho ngành hàng.

Ngay cả với thanh long, dù đã được cấp giấy chứng nhận, doanh nghiệp vẫn gặp phải vướng mắc phát sinh. Đại diện Sở An toàn thực phẩm TP.HCM cho biết, phía châu Âu yêu cầu giấy chứng nhận phải được ký trực tiếp (không chấp nhận ký trực tuyến) và cần cấp 3-4 bản. Tuy nhiên, sở không có cơ sở pháp lý để thực hiện các yêu cầu này.

Bất nhất giữa luật và thông tư

Vướng mắc trên được nêu ra tại hội nghị do Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức chiều 29/7. Đại diện Sở An toàn thực phẩm TP.HCM cho rằng nguyên nhân chính là do thiếu cơ sở pháp lý trong việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm theo yêu cầu của nước nhập khẩu, cụ thể là tại Thông tư 12/2025/TT-BNNMT.

Phản hồi về vấn đề này, ông Nguyễn Quang Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, khẳng định khoản 1, điều 42 của Luật An toàn thực phẩm đã quy định rõ cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ cấp các giấy chứng nhận liên quan đối với thực phẩm xuất khẩu khi có yêu cầu từ nước nhập khẩu. Do đó, sở có đủ căn cứ pháp lý để thực hiện.

Tuy nhiên, đại diện Sở An toàn thực phẩm TP.HCM lập luận rằng, khoản 2 của chính điều luật này lại quy định các bộ ngành liên quan phải có hướng dẫn về hồ sơ, trình tự thủ tục. Trong khi đó, Thông tư 12 năm 2025 chỉ quy định cấp giấy theo mẫu sẵn có mà không hề đề cập đến việc "xem xét cấp giấy chứng nhận khác", khiến sở không có căn cứ để áp dụng.

Ghi nhận các ý kiến, ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, nhấn mạnh rằng việc xuất khẩu phải tuân thủ đầy đủ yêu cầu của nước nhập khẩu. "Cục ghi nhận ý kiến của sở để sửa đổi Thông tư 12 cũng như các quyết định công bố thủ tục hành chính," ông Đạt khẳng định.

Để đảm bảo hoạt động thông thương không bị gián đoạn, ông Đạt đề nghị Sở An toàn thực phẩm TP.HCM phối hợp chặt chẽ với Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 2 để tiếp tục giải quyết thủ tục này. Đồng thời, ông cũng chỉ đạo Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 2 liên hệ trực tiếp với Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Nai để hướng dẫn, tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp hồ tiêu.

Đến lượt hồ tiêu, quế, hồi ‘kẹt’ đường xuất khẩu sang châu Âu

Cuộc đua tỷ đô: Chanh leo, chuối, dứa, dừa - "Kỳ lân" nông nghiệp nào sẽ về đích trước?

Xây dựng thương hiệu nông sản Việt: Thách thức từ rào cản thủ tục