Thị trường EU nâng tiêu chuẩn, doanh nghiệp thanh long Việt cần gì để khai thông?

Thị trường EU nâng tiêu chuẩn, doanh nghiệp thanh long Việt cần gì để khai thông?

Từ ngày 1/7/2025, quy định mới của EU yêu cầu việc cấp chứng thư cho hàng hóa xuất khẩu phải do cơ quan Nhà nước Việt Nam thực hiện thay vì doanh nghiệp tự kiểm định hoặc thông qua bên thứ ba như trước. Sự thay đổi này đã khiến hàng trăm tấn thanh long GlobalGAP tại Lâm Đồng bị "tắc đường" sang châu Âu, do các địa phương còn lúng túng trong quy trình cấp chứng thư theo chuẩn EU.

Tại xã Hàm Thuận Nam, tỉnh Lâm Đồng, nhiều nông dân cho biết đang đối mặt nguy cơ thiệt hại hàng tỷ đồng khi thanh long đã thu hoạch nhưng chưa thể tiêu thụ. Loại thanh long đạt chuẩn GlobalGAP này vốn được trồng phục vụ thị trường EU với quy cách size nhỏ, khoảng 10 quả/3kg, nên không phù hợp với tiêu thụ nội địa hay các thị trường khác.

Ông Huỳnh Cảnh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long Bình Thuận, cho biết hiện giá thanh long GlobalGAP mua tại vườn khoảng 28.000 đồng/kg với thanh long ruột đỏ. Nếu không xuất khẩu kịp, nguy cơ thiệt hại là rất lớn vì thời gian bảo quản chỉ kéo dài 15 ngày.

Trước thực trạng này, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) khẳng định yêu cầu cấp chứng thư không phải quy định mới từ EU mà là quy định đã có, nhưng nay được siết chặt hơn. Đặc biệt, quy trình này nay đã phân cấp về địa phương theo mô hình chính quyền hai cấp từ ngày 1/7/2025, dẫn tới sự lúng túng nhất định.

Hiện Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã có công văn gửi TP.HCM, nơi đầu mối cấp chứng thư xuất khẩu, để triển khai công việc. Tuy nhiên, địa phương hiện chỉ mới cấp giấy theo biểu mẫu Việt Nam, ngôn ngữ tiếng Việt, chưa đạt yêu cầu chuẩn châu Âu.

Sở An toàn thực phẩm TP.HCM cho biết đã nắm bắt tình hình và có văn bản khẩn gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường xin hướng dẫn. Trong thời gian chờ đợi, Sở sẽ giải quyết theo hướng linh động để tháo gỡ khó khăn trước mắt cho doanh nghiệp, tránh tổn thất cho nông dân.

Đồng thời, Sở cũng cam kết sớm ban hành hướng dẫn chi tiết và đăng tải công khai trên website để doanh nghiệp nắm rõ quy trình mới. Về lâu dài, doanh nghiệp có thể nộp hồ sơ cấp chứng thư trực tuyến, tạo thuận lợi cho việc xuất khẩu nông sản sang EU.

Vấn đề lúc này là các cơ quan quản lý cần khẩn trương hoàn thiện quy trình, chuẩn hóa các biểu mẫu theo tiêu chuẩn quốc tế, để trái thanh long Việt không bị “chôn chân” tại kho trong khi thị trường EU vẫn còn nhiều dư địa.

Không xây dựng barie từ đồng ruộng, nông sản sẽ khó đi đường dài

Doanh nghiệp thủy sản Việt Nam tăng cường kiểm tra, giám sát hàm lượng asen trong sản phẩm

Tín hiệu tích cực cho cà phê Việt tại thị trường EU