Ngành sản xuất Việt Nam: Tiếp tục tăng trưởng dù còn nhiều lo ngại

Tốc độ tăng trưởng sản lượng sản xuất suy yếu

Báo cáo của S&P Global cho thấy, sản lượng của ngành sản xuất Việt Nam vẫn duy trì đà tăng trong tháng 8, song tốc độ tăng đã chậm hơn đáng kể do nhu cầu thị trường suy giảm. Trên thực tế, sau một tháng 7 đầy hứa hẹn với số lượng đơn đặt hàng mới tăng trở lại, thì sang tháng 8, chỉ số này đã giảm xuống, kéo theo sự sụt giảm về việc làm. Điều này cho thấy tình trạng dư thừa năng lực sản xuất đang xuất hiện trong ngành. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp đã phản ánh về tình trạng khan hiếm nguyên vật liệu, một yếu tố chính dẫn đến việc kéo dài thời gian giao hàng từ nhà cung cấp và đẩy chi phí đầu vào tăng mạnh mẽ, đạt mức cao nhất kể từ đầu năm.

Mặc dù chỉ số PMI ngành sản xuất Việt Nam vẫn duy trì trên ngưỡng 50 điểm trong tháng 8, cho thấy sự cải thiện của sức khỏe ngành trong tháng thứ hai liên tiếp, song chỉ số này đã giảm từ 52,4 điểm trong tháng 7 xuống còn 50,4 điểm, phản ánh sự cải thiện của các điều kiện kinh doanh chỉ ở mức khiêm tốn.

Điểm sáng đáng chú ý nhất của khảo sát lần này chính là sự tăng trưởng bền vững của sản lượng sản xuất, đánh dấu tháng tăng thứ tư liên tiếp. Tuy nhiên, mức tăng trong tháng 8 đã giảm tốc so với tháng trước. Các công ty lý giải việc tăng sản lượng là nhằm đáp ứng các đơn hàng mới, trong khi tốc độ tăng chậm lại lại phản ánh những lo ngại về sự suy yếu của tổng cầu.

Số lượng đơn đặt hàng mới đã giảm trong tháng 8, sau khi đã có sự phục hồi đáng mừng lần đầu tiên trong bốn tháng vào tháng 7. Tình trạng nhu cầu giảm sút được cho là một phần xuất phát từ các chính sách thuế quan của Mỹ. Vấn đề này đã khiến số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới tiếp tục suy giảm, đánh dấu tháng giảm thứ mười liên tiếp. Mức giảm của đơn hàng xuất khẩu trong tháng 8 thậm chí còn mạnh hơn so với sự sụt giảm chung của tổng số đơn đặt hàng mới.

Tốc độ tăng trưởng sản lượng sản xuất suy yếu (Ảnh minh họa)

Niềm tin kinh doanh được củng cố dù vẫn tồn tại nhiều lo ngại

Theo báo cáo của S&P Global, trước sự sụt giảm của số lượng đơn đặt hàng mới, các doanh nghiệp tiếp tục phải cắt giảm lực lượng lao động vào cuối quý 3. Số lượng việc làm đã giảm tháng thứ 11 liên tiếp, mặc dù ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, sự sụt giảm mạnh mẽ của các đơn hàng mới đã khiến năng lực sản xuất của ngành chưa được tận dụng hết. Lượng công việc tồn đọng cũng giảm đáng kể, và mức độ giảm là lớn nhất kể từ tháng 4.

Tương tự, tồn kho hàng thành phẩm cũng ghi nhận sự sụt giảm. Các doanh nghiệp cho biết họ không mặn mà với việc tích trữ hàng tồn kho trong bối cảnh đơn hàng mới sụt giảm, và cũng do quá trình giao thành phẩm đến tay khách hàng diễn ra thuận lợi hơn.

Trong khi các nhà sản xuất đang cắt giảm nhân công và tồn kho thành phẩm, hoạt động mua hàng lại tăng trở lại trong tháng thứ hai liên tiếp. Các thành viên khảo sát cho rằng nguyên nhân đến từ sự gia tăng của nhu cầu sản xuất và nỗ lực tích trữ hàng tồn kho, khi họ kỳ vọng nhu cầu sẽ được cải thiện trong thời gian tới.

Mặc dù vậy, tồn kho hàng mua đã giảm do các báo cáo về sự sụt giảm của hoạt động nhập khẩu. Tình trạng khan hiếm nguyên vật liệu tiếp tục gây ảnh hưởng đến nỗ lực tìm kiếm đầu vào của các doanh nghiệp, kéo theo sự kéo dài thời gian giao hàng từ phía nhà cung cấp.

Tình trạng thiếu hụt nguyên vật liệu, chính sách thuế quan và chi phí vận tải là những yếu tố chính khiến giá cả đầu vào tiếp tục tăng trong tháng 8. Tốc độ tăng giá đã mạnh hơn và là mức nhanh nhất kể từ đầu năm 2025, dù vẫn thấp hơn mức trung bình trong lịch sử chỉ số. Giá cả đầu ra tăng tháng thứ ba liên tiếp, chủ yếu do tác động của thuế quan và việc chuyển một phần chi phí đầu vào đã tăng sang cho khách hàng. Mức tăng giá đầu ra là nhẹ, với tốc độ tăng gần giống như trong tháng 7.

Một điểm sáng được S&P Global ghi nhận là niềm tin kinh doanh đã được củng cố, đạt mức cao nhất trong sáu tháng, mặc dù vẫn thấp hơn mức trung bình lịch sử. Một số doanh nghiệp tham gia khảo sát dự báo rằng số lượng đơn đặt hàng mới sẽ tăng trong năm tới, điều này đã củng cố sự lạc quan về sản lượng. Tuy nhiên, những lo ngại về tình hình kinh tế thế giới vẫn là một rào cản, hạn chế mức độ tin tưởng của các doanh nghiệp.

Bình luận về kết quả khảo sát, ông Andrew Harker, Giám đốc Kinh tế tại S&P Global Market Intelligence, nhận định rằng mặc dù việc sản lượng tiếp tục tăng trong tháng 8 là một dấu hiệu tích cực, nhưng sự sụt giảm liên tục của các đơn đặt hàng mới đã đặt ra câu hỏi về khả năng duy trì đà tăng trưởng của các doanh nghiệp. Ông nhấn mạnh doanh số bán hàng mới giảm là do sự sụt giảm mạnh mẽ của xuất khẩu, bởi các vấn đề về thuế quan tiếp tục tác động tiêu cực đến ngành sản xuất.

Ông Harker cũng cho biết: “Các công ty ít nhất cũng đã tự tin hơn vào triển vọng một năm tới, một phần dựa trên kỳ vọng về sự gia tăng nhu cầu. Điều này sẽ khuyến khích hoạt động mua hàng gia tăng. Tuy nhiên, các nhà sản xuất đã phải đối mặt với những tác động nhất định từ tình trạng khan hiếm nguyên vật liệu.” Ông bày tỏ hy vọng rằng với lộ trình thuế quan sắp tới dường như đã ổn định hơn, những cải thiện về nhu cầu sẽ sớm thành hiện thực trong các tháng tiếp theo, từ đó giúp duy trì đà tăng trưởng bền vững của ngành sản xuất.

Từ tầm nhìn quốc tế: Nâng tầm thương hiệu Việt Nam

Tiềm năng từ mô hình du lịch cộng đồng gắn với sản phẩm OCOP

Thủ tướng đề nghị Trung Quốc mở rộng nhập khẩu nông sản, thủy sản và các sản phẩm chế biến từ Việt Nam