Xây dựng thương hiệu chè hữu cơ từ nền tảng quản lý sinh thái

Hướng tới hệ sinh thái chè cân bằng và bền vững

Trong hành trình chuyển đổi sản xuất nông nghiệp sang hướng sinh thái và bền vững, chè hữu cơ đang được xem là con đường tất yếu, đặc biệt tại những vùng chè truyền thống như Thái Nguyên. Tuy nhiên, để tạo ra sản phẩm sạch, an toàn và giữ vững năng suất mà không phụ thuộc vào thuốc bảo vệ thực vật tổng hợp, người nông dân cần sự hỗ trợ thiết thực về kỹ thuật và tư duy canh tác mới.

Hai giải pháp trọng tâm – quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) và quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) – đang cho thấy vai trò nền tảng trong canh tác chè hữu cơ.

IPM trong chè hữu cơ không đơn thuần là kiểm soát sâu bệnh mà còn chú trọng đến phòng ngừa bằng các giải pháp tổng thể, từ cải tạo đất, sử dụng giống kháng bệnh, bố trí mật độ trồng hợp lý cho đến giữ tán cây khép kín và che phủ đất bằng vật liệu sinh học như cỏ khô, rơm rạ. Những biện pháp này giúp giữ ẩm, hạn chế cỏ dại và tạo môi trường bất lợi cho dịch hại phát triển.

Cùng với đó là các biện pháp cơ học như dùng bẫy đèn, bẫy màu, vợt bắt sâu, thu gom lá bệnh – những thao tác đơn giản nhưng hiệu quả trong việc duy trì mật độ dịch hại ở mức thấp mà không gây tổn hại đến môi trường.

Sức mạnh từ sinh học và thảo mộc

Chìa khóa quan trọng của IPM và IPHM trong chè hữu cơ chính là sử dụng các chế phẩm sinh học và thảo mộc truyền thống. Nấm xanh, nấm trắng, Trichoderma hay các loại dịch chiết từ tỏi, ớt, gừng, neem… không chỉ an toàn mà còn giúp tái tạo môi trường sinh thái cân bằng, đồng thời bảo vệ hệ vi sinh vật trong đất và các loài thiên địch như ong ký sinh, bọ rùa, nhện nhỏ – những "người bảo vệ thầm lặng" của nương chè.

Thực tế sản xuất cho thấy, việc sử dụng chế phẩm thảo mộc như Sukopi, Deriss hay Xanh Green đang ngày càng phổ biến nhờ tính hiệu quả và thân thiện với người canh tác.

Một trong những nguyên tắc cốt lõi của sản xuất chè hữu cơ là không phun xịt tràn lan. Việc theo dõi chặt chẽ diễn biến sâu bệnh, xác định ngưỡng gây hại và lựa chọn thời điểm can thiệp hợp lý sẽ giúp nông dân vừa tiết kiệm chi phí, vừa bảo vệ hệ sinh thái nương chè. Ghi chép đầy đủ quá trình sản xuất cũng là điều kiện cần để truy xuất nguồn gốc và kiểm soát chất lượng sản phẩm.

Chuyển đổi sang mô hình chè hữu cơ không chỉ là câu chuyện kỹ thuật mà còn là thay đổi tư duy – từ sản xuất vì năng suất sang sản xuất vì sức khỏe và giá trị lâu dài. Khi IPM và IPHM trở thành nền tảng, người trồng chè không chỉ bảo vệ được mảnh đất quê hương mà còn xây dựng được thương hiệu sản phẩm sạch, an toàn và bền vững trên thị trường.

Hà Giang: Thêm 1.091 ha chè được công nhận đạt chuẩn hữu cơ

Mục tiêu đến năm 2025 diện tích chè được chứng nhận an toàn của cả nước đạt 55%

Hà Giang: Trên 5.000ha chè được cấp chứng nhận chè hữu cơ