Gỡ thẻ vàng IUU – Chìa khóa mở rộng thị trường thủy sản Việt Nam

Lực lượng kiểm ngư tuần tra, kiểm tra hoạt động khai thác của tàu cá trên vùng biển Việt Nam

Đồng bộ hành động từ trung ương tới địa phương

Trong những năm gần đây, các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều biện pháp mạnh để kiểm soát tàu cá, đặc biệt tại 28 tỉnh, thành phố ven biển. Hệ thống giám sát hành trình (VMS) được lắp đặt trên hàng chục nghìn tàu, giúp quản lý di chuyển và ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm vùng biển nước ngoài.

Công tác kiểm tra, truy xuất nguồn gốc hải sản được đẩy mạnh. Nhiều địa phương đã ban hành quy chế quản lý cảng cá, giám sát bốc dỡ sản phẩm, ghi nhật ký khai thác và xử lý nghiêm các tàu vi phạm. Ngư dân dần thay đổi nhận thức, hiểu rằng khai thác hợp pháp không chỉ bảo vệ nguồn lợi lâu dài mà còn là “tấm vé” để thủy sản Việt Nam tiếp cận các thị trường cao cấp.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng phối hợp chặt chẽ với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và chính quyền địa phương trong việc kiểm soát đăng ký, đăng kiểm, quản lý cảng cá, đồng thời siết chặt xử lý tàu cá mất tín hiệu giám sát hành trình hoặc không khai báo sản lượng đúng quy định.

Theo thống kê, đến nay hơn 97% tàu cá đủ điều kiện đã được lắp thiết bị giám sát hành trình, giúp dữ liệu được kết nối trực tuyến với hệ thống trung tâm của Cục Thủy sản. Đây là nền tảng quan trọng để tiến tới quản lý nghề cá bằng công nghệ số.

Hướng tới nghề cá có trách nhiệm và hội nhập quốc tế

Cùng với việc tăng cường kiểm tra, Việt Nam đang đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý khai thác như nhật ký điện tử, truy xuất mã QR, và kết nối dữ liệu sản lượng từ cảng cá đến cơ quan quản lý. Điều này giúp nâng cao tính minh bạch, đáp ứng yêu cầu khắt khe từ EU, Mỹ, Nhật Bản và các thị trường lớn khác.

Công tác nâng cấp hạ tầng cảng cá, khu neo đậu và bảo quản sau thu hoạch cũng được chú trọng. Nhiều dự án hiện đại hóa hạ tầng nghề cá đang được triển khai, góp phần giảm tổn thất, đảm bảo an toàn cho ngư dân và tăng giá trị xuất khẩu.

Ông Vũ Duyên Hải, Phó Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhấn mạnh: "Việc gỡ ‘thẻ vàng’ không chỉ là yêu cầu của đối tác quốc tế mà là cơ hội để Việt Nam tái cơ cấu toàn diện ngành khai thác. Chúng ta hướng tới nghề cá có trách nhiệm, phát triển bền vững, gắn với sinh kế ổn định và bảo vệ tài nguyên biển.”

Theo ông Hải, Bộ đang phối hợp với các địa phương rà soát đội tàu, đồng bộ hóa dữ liệu và hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về tàu cá, đảm bảo 100% tàu xa bờ được giám sát hành trình và truy xuất nguồn gốc điện tử.

Với sự vào cuộc mạnh mẽ từ trung ương đến địa phương, cùng sự thay đổi nhận thức của cộng đồng ngư dân, Việt Nam đang tiến gần hơn tới mục tiêu gỡ “thẻ vàng” của EC, đồng thời khẳng định vị thế của mình trong chuỗi cung ứng thủy sản toàn cầu – một quốc gia khai thác có trách nhiệm và hướng tới phát triển xanh, bền vững.