Philippines giảm thuế nhập khẩu gạo: Gia tăng cơ hội cho gạo Việt Nam

Giá gạo tăng mạnh thời gian qua kéo theo lạm phát gia tăng ở Philippines. Ảnh: Philstar

Cơ hội để gạo Việt giữ giá cao

Theo báo Nikkei Asia, quốc gia nhập khẩu gạo hàng đầu thế giới Philippines đang tiến hành cắt giảm thuế nhập khẩu đối với gạo từ 35% xuống 15% cho đến năm 2028, nhằm giảm bớt khủng hoảng lạm phát trong nước.

Thương vụ Việt Nam tại Philippines cho biết, đây có thể được coi là động thái mới nhất của Chính phủ Philippines nhằm đối phó với tình trạng lạm phát, đặc biệt là giá mặt hàng gạo có xu hướng tăng cao liên tục trên thị trường nước này kể từ đầu năm tới nay.

Trong quý I/2024, tình hình kinh tế Philippines tương đối ổn định, ngoại trừ sự tăng giá của một số mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, đặc biệt là mặt hàng gạo, với mức tăng trong quý I/2024 vào khoảng 24,4%. Giá gạo chiếm mức khoảng 9% trong chỉ số giá tiêu dùng (CPI – Consumer Price Index) của Philippines.

Thời điểm có hiệu lực của Sắc lệnh số 62 là 30 ngày kể từ ngày đăng công báo, đối với thuế nhập khẩu gạo, thời điểm áp dụng là sau 15 ngày kể từ ngày đăng công báo. Như vậy, thời điểm áp dụng mức thuế nhập khẩu gạo mới của Philippines dự kiến vào đầu tháng 8 năm 2024.

Người đứng đầu Cơ quan Kinh tế và Phát triển quốc gia Philippines Arsenio Balisacan cho biết động thái này sẽ giúp hạ giá gạo, khiến giá của mặt hàng này "trở nên phải chăng hơn".

Gạo chiếm 9% chỉ số giá tiêu dùng của Philippines, nhưng mặt hàng thiết yếu này chiếm hơn một nửa tỉ lệ lạm phát chung trong ba tháng qua. Giá cả tại Philippines đã tăng tháng thứ ba liên tiếp trong tháng 4, tăng 3,8% so với cùng kỳ năm ngoái.

"Việc giảm thuế gạo dự kiến sẽ làm giảm giá gạo cho người tiêu dùng, đồng thời hỗ trợ sản xuất trong nước nhờ thuế quan và tăng hỗ trợ ngân sách để cải thiện năng suất nông nghiệp, đặc biệt là khi giá gạo toàn cầu vẫn ở mức cao", ông Balisacan nói trong một thông cáo.

Ông Balisacan cho biết chính quyền Tổng thống Marcos đang nỗ lực giữ giá thấp cho người nghèo Philippines, bằng cách cắt giảm thuế đối với gạo nhập khẩu xuống mức thấp nhất là 29 peso (0,49 USD)/kg trong năm nay.

Ông Phạm Thái Bình, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP nông nghiệp công nghệ cao Trung An (TP.Cần Thơ), cho biết việc Philippines cắt giảm thuế nhập khẩu sẽ là cơ hội để gạo Việt giữ giá cao.

Với mức thuế giảm mạnh, các nhà nhập khẩu sẽ mua gạo Việt Nam nhiều. Do đó, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo phải tận dụng cơ hội này giữ giá gạo Việt Nam cao. Vì nhu cầu gạo trên thế giới rất cao, ông Bình cho biết.

Tổn thương người nông dân trong nước

Chuyên gia Miguel Chanco lưu ý rằng động thái giảm thuế nhập khẩu gạo của Philippines sẽ khiến gạo nhập khẩu rẻ hơn so với sản phẩm trong nước, “điều này chắc chắn sẽ có tác động tiêu cực đến thu nhập của nông dân”.

Trong khi đó, Robert Dan Roces, nhà kinh tế trưởng tại Ngân hàng An ninh ở Manila, gọi mức thuế thấp hơn là “con dao hai lưỡi”, vì người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi trong khi khiến nông dân phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ hàng nhập khẩu rẻ hơn. Ông nói với Nikkei Asia: “Điều này có thể thúc đẩy một số người đa dạng hóa cây trồng, có khả năng phá vỡ các hoạt động đã được thiết lập. Các chương trình hỗ trợ của chính phủ, như trợ cấp và cải thiện hiệu quả trang trại, là rất quan trọng để giảm bớt thiệt hại cho nông dân”.

Tuy nhiên, ông Roces cũng cảnh báo rằng động thái của chính phủ Philippines có thể khiến các nhà xuất khẩu gạo phải suy nghĩ lại về bài toán kinh doanh của mình. Ông nói thêm: “Các nhà xuất khẩu gạo như Việt Nam có thể thấy doanh số bán sang Philippines thấp hơn, nhưng điều này cũng thúc đẩy họ khám phá các thị trường mới hoặc các nhà sản xuất như Việt Nam có thể cung cấp các loại gạo có giá trị cao hơn cho các nhà nhập khẩu Philippines”.

Việt Nam nắm giữ nguồn xuất khẩu gạo thứ 3 của thế giới: Cơ hội lớn để ngành lúa gạo "chuyển mình"

Cần làm gì để nông dân và doanh nghiệp xuất khẩu gạo cùng có lãi?

Giá lúa gạo đã quay đầu tăng và được dự báo khó giảm trở lại