Ngành tôm Indonesia xoay trục sang Trung Quốc sau cú sốc thuế quan từ Mỹ

Indonesia gấp rút tìm lối ra cho ngành tôm sau thuế từ Mỹ

Ngành công nghiệp tôm Indonesia đang chao đảo sau khi Mỹ – thị trường tiêu thụ tới 60% sản lượng tôm xuất khẩu của nước này – áp mức thuế chống bán phá giá lên tới 19%. Động thái này đe dọa cắt giảm tới 30% kim ngạch xuất khẩu trong năm 2025 và tác động tiêu cực đến sinh kế của gần 1 triệu lao động trong chuỗi nuôi – chế biến tôm.

Indonesia gấp rút tìm lối ra cho ngành tôm sau “cú đánh” từ Mỹ

Dù Indonesia và Mỹ đã đạt thỏa thuận sơ bộ vào tháng 7 để tháo gỡ căng thẳng, nhiều nhà nhập khẩu Mỹ vẫn tạm ngưng đơn hàng để chờ kết quả cuối cùng. Trong khi đó, các đối thủ cạnh tranh như Ecuador được hưởng mức thuế thấp hơn (15%), khiến Indonesia rơi vào thế bất lợi rõ rệt trong cuộc cạnh tranh giá tại thị trường Mỹ.

Trước nguy cơ mất thị phần tại Mỹ, các doanh nghiệp Indonesia đang gấp rút chuyển hướng sang Trung Quốc – quốc gia hiện là nhà nhập khẩu tôm lớn nhất thế giới với nhu cầu lên tới 1 triệu tấn/năm. Dù trước đây Trung Quốc chỉ chiếm 2% trong tổng kim ngạch xuất khẩu tôm của Indonesia, thị trường này đang được xem là "phao cứu sinh" quan trọng.

Ông Budhi Wibowo – Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp thủy sản Indonesia – cho biết, nhiều đoàn xúc tiến thương mại đã được cử tới Quảng Châu để thiết lập lại kênh phân phối, tiếp xúc các sàn thương mại, chuỗi nhà hàng và nhà nhập khẩu. Mục tiêu được đặt ra là chiếm ít nhất 20% thị phần nhập khẩu tôm của Trung Quốc trong vài năm tới.

Bài toán lợi nhuận và áp lực tái cơ cấu chuỗi cung ứng

Dù tiềm năng lớn, nhưng các doanh nghiệp Indonesia thừa nhận rằng lợi nhuận từ thị trường Trung Quốc sẽ thấp hơn so với bán sang Mỹ, do cạnh tranh gay gắt và xu hướng tiêu dùng thiên về giá rẻ. Ecuador – quốc gia có chi phí nuôi trồng thấp – hiện là đối thủ mạnh trên thị trường này.

Tình thế buộc ngành tôm Indonesia phải tái cơ cấu toàn bộ chuỗi giá trị, từ giống, thức ăn, kỹ thuật nuôi đến hệ thống logistics và đàm phán lại hợp đồng dài hạn với các đối tác phân phối tại Trung Quốc.

Không chỉ dừng lại ở Trung Quốc, Indonesia cũng đang hướng tới các thị trường khác như Trung Đông, Hàn Quốc, Đài Loan và EU để giảm phụ thuộc vào một thị trường duy nhất. Đặc biệt, hiệp định thương mại tự do đang được đàm phán giữa Jakarta và Brussels được kỳ vọng sẽ mở cánh cửa xuất khẩu sang châu Âu – nơi tiêu chuẩn chất lượng cao, nhưng ít áp lực về giá hơn.

Câu chuyện của ngành tôm Indonesia không chỉ phản ánh một cuộc khủng hoảng ngắn hạn, mà còn thể hiện rõ xu thế đa dạng hóa thị trường và nâng cao khả năng cạnh tranh chuỗi cung ứng trong bối cảnh thương mại toàn cầu ngày càng nhiều rủi ro địa chính trị và chính sách thuế. Với bước đi kịp thời, Indonesia có thể biến thách thức thành cơ hội tái cấu trúc ngành thủy sản theo hướng bền vững hơn.

Mở rộng thị trường xuất khẩu giúp cá ngừ Việt Nam đứng vững trước “cơn sóng” thuế quan từ Mỹ

Thị trường châu Á trước làn sóng thuế quan từ Mỹ

Trung Quốc vượt Mỹ, trở thị trường nhập khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam