Những rào cản mới của gạo Việt Nam tại thị trường Philippines

Những rào cản mới của gạo Việt Nam tại thị trường Philippines. Ảnh TTXVN

Nhận diện rào cản mới

Thương vụ Việt Nam tại Philippines dẫn nguồn báo cáo của Cơ quan quản lý xuất khẩu nông sản - Bộ Nông nghiệp Mỹ cho biết, lượng gạo nhập khẩu của Philippines năm nay có thể ở mức 4 triệu tấn, thay vì mức dự báo 4,1 triệu tấn trước đây, do sản xuất lúa trong nước của Philippines hy vọng sẽ đáp ứng được mức tăng nhẹ của nhu cầu tiêu thụ trong nước.

Theo quy định tại Lệnh số 50 do Tổng thống Ferdinard R. Marcos Jr. ký, gạo từ các nước nhập khẩu vào Philippines hiện nay đều phải chịu mức thuế nhập khẩu 35% và mức này sẽ áp dụng cho đến cuối năm 2024 (sẽ xem xét lại vào tháng 12/2024).

Theo số liệu từ Cục Thực vật - Bộ Nông nghiệp Philippines, tính đến ngày 07/3/2024, Philippines nhập khẩu tổng cộng 793.753,49 tấn gạo. Cơ cấu nguồn cung gạo cho Philippines vẫn như mọi năm, gạo Việt Nam chiếm phần lớn với khối lượng 431.846,72 tấn, chiếm 54,41%, tiếp theo là Thái Lan với 210.127,38 tấn, chiếm 26,47%.

Đáng chú ý, trong quý I/2024 lượng gạo Thái Lan nhập khẩu vào thị trường Philippines tăng cao so với trước đây. Đây là tín hiệu và là sự cảnh báo đối với gạo Việt Nam tại thị trường Philippines khi gạo Thái Lan bắt đầu gia tăng thị phần.

Bộ Nông nghiệp Mỹ dự đoán sản xuất gạo của Philippines sẽ đạt 12,125 triệu tấn do dự đoán rằng hiện tượng El Niño sẽ giảm vào tháng 4 và tháng 5/2024, cũng như Chương trình của Chính phủ hỗ trợ ngành sản xuất lúa gạo trong việc tăng cường sử dụng phân bón và giống tốt. Chính phủ Philippines, thông qua Bộ Nông nghiệp đã hỗ trợ 30,8 tỷ pesos cho người trồng lúa trên cả nước, số tiền này cao hơn rất nhiều so với mức 15,8 tỷ pesos mà Bộ Nông nghiệp đã nhận được và triển khai hỗ trợ người trồng lúa trong năm 2022.

Cùng với sự gia tăng hỗ trợ từ Chính phủ thì năng suất và sản lượng lúa gạo của Philippines cũng tăng lên. Năm 2023, sản xuất lúa của Philippines lần đầu cán mốc 20 triệu tấn (cụ thể 20,06 triệu tấn), tăng 1,5% so với năm 2022 và vượt qua mức đỉnh đạt được năm 2021 là 19,96 triệu tấn.

Được biết, Việt Nam và Philippines đều là đối tác thương mại quan trọng của nhau tại Đông Nam Á. Hiện nay, Philippines hiện là đối tác thương mại lớn thứ 6 trong ASEAN và lớn thứ 16 trên thế giới của Việt Nam, tiếp tục là thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam.

Trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Philippines tại Hà Nội từ ngày 29-30/01/2024, Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Nông nghiệp Philippines đã ký Bản ghi nhớ về hợp tác thương mại gạo. Đây là một văn kiện quan trọng, đưa ra những định hướng lớn và một số hoạt động phối hợp giữa hai bên nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác trong lĩnh vực thương mại gạo trong giai đoạn 05 năm tới.

Để gạo Việt Nam lấy lại vị trí số 1

Ảnh Vietnamnet.

Ông Phùng Văn Thành - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Philippines, nhận định, dư địa cũng như cơ hội vẫn còn để doanh nghiệp xuất khẩu gạo nước ta tiếp tục khai thác mở rộng thị trường, gia tăng kim ngạch xuất khẩu vào Philippines.

Song, ông cũng cảnh báo, Thái Lan đang tìm cách gia tăng sản lượng, thị phần xuất khẩu gạo vào Philippines và cạnh tranh với gạo Việt Nam.

Do đó, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cần tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành triển khai các chương trình xúc tiến, tuyên truyền, quảng bá các sản phẩm gạo của Việt Nam. Ngoài ra, cần đa dạng các mặt hàng, không quá tập trung vào gạo chất lượng cao mà khai thác cả các loại gạo chất lượng trung bình để phục vụ cho số lượng lớn người dân có thu nhập trung bình và thấp.

Ví dụ như việc Chính phủ, các bộ, ngành liên quan cần nghiên cứu xây dựng chiến lược vùng trồng hướng tới thị trường xuất khẩu, có chính sách hỗ trợ cho người trồng lúa để đảm bảo năng xuất, chất lượng gạo ổn định giúp cho xuất khẩu gạo ổn định, hoặc như việc đồng hành, hỗ trợ cùng doanh nghiệp xây dựng thương hiệu cho gạo Việt Nam.

Đối với Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Philippines, trong điều kiện phát huy tối đa nguồn lực hiện có (hiện cơ quan chỉ có một Tham tán thương mại kiêm mọi thứ) sẽ tập trung vào những mục tiêu/công việc chính sau:

Một là, luôn bám sát địa bàn để tìm hiểu nắm bắt mọi thông tin về thị trường, nhu cầu, những diễn biến thực tế tại địa bàn, đặc biệt mọi động thái hoặc sự thay đổi chính sách của chính quyền nước sở tại để kịp thời thông tin cho doanh nghiệp, báo cáo Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan để có phương án ứng phó phù hợp, giữ ổn định hoạt động xuất khẩu gạo sang thị trường Philippines.

Hai là, luôn đứng nơi tiền tiêu để hỗ trợ các cơ quan bộ ngành, đồng hành cùng doanh nghiệp giải quyết, tháo gỡ những tranh chấp, vướng mắc giữa các doanh nghiệp xuất khẩu gạo với đối tác, bạn hàng hay với các cơ quan chức năng nước sở tại hướng tới lan tỏa lòng tin, uy tín của doanh nghiệp và gạo Việt Nam tới các đối tác, bạn hàng.

Ba là, tiếp tục các hoạt động tuyên truyền, quảng bá các sản phẩm hàng hóa của Việt Nam trong đó có mặt hàng gạo thông qua các hội chợ, triển lãm và các hoạt động quảng bá khác. Đặc biệt là việc đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng thương hiệu gạo Việt gắn với văn hóa, con người và hình ảnh đất nước Việt Nam.

Bốn là, vận động thúc đẩy thành lập Câu lạc bộ doanh nhân/doanh nghiệp Philippines – Việt Nam, một tổ chức được thành lập và hoạt động hợp pháp theo quy định của pháp luật Philippines, do một số doanh nhân tâm huyết được Thương vụ vận động đứng ra thành lập. Tôi cho rằng Câu lạc bộ sẽ giúp tăng cường khả năng kết nối, tìm kiếm đối tác hiệu quả cho cộng đồng doanh nghiệp hai phía; đồng thời, hạn chế những rủi ro, giảm chi phí cho doanh nghiệp, thậm chí cho Cơ quan Thương vụ, cho Nhà nước.

Tìm giải pháp phát triển thị trường gạo trong năm 2024

Giá gạo của Ấn Độ tăng lên mức cao kỷ lục

Xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam: Còn nhiều việc phải làm