Giá cà phê liên tục tăng nóng: Làm gì để tránh thiệt hại dồn về một phía?

Giá cà phê trong nước và thế giới lần lượt xô đổ các kỷ lục.

Giá cà phê thẳng tiến mốc 150.000 đồng/kg

Giá cà phê hôm nay 23/4 đã vượt 120.000 đồng/kg. Cụ thể, tại huyện Di Linh, Lâm Hà, Bảo Lộc (Lâm Đồng) giá cà phê hôm nay được thu mua với mức 127.000 đồng/kg.

Tại huyện Cư M'gar (Đắk Lắk) giá cà phê hôm nay ở mức 128.000 đồng/kg. Tại huyện Ea H'leo (Đắk Lắk), Buôn Hồ (Đắk Lắk) giá cà phê hôm nay được thu mua cùng mức 127.900 đồng/kg.

Tương tự tại tỉnh Đắk Nông, giá cà phê hôm nay thu mua ở mức 128.000 đồng/kg tại Gia Nghĩa và 127.900 đồng/kg ở Đắk R'lấp.

Tại tỉnh Gia Lai, giá cà phê hôm nay ở mức 125.000 đồng/kg (Chư Prông), ở Pleiku và La Grai cùng giá 124.900 đồng/kg.

Còn giá cà phê hôm nay tại tỉnh Kon Tum được thu mua với mức 124.900 đồng/kg.

Thị trường cà phê trong nước tăng so với cùng thời điểm hôm qua.

Trên thị trường quốc tế, theo Sở Giao dịch hàng hóa Việt Nam (MXV), giá cà phê Robusta trên sàn London có phiên tăng giá, cao nhất 4.083 USD/tấn, tăng 2 USD/tấn ở kỳ giao hàng tháng 5 tới. Còn kỳ giao hàng tháng 7, tăng 18 USD/tấn, ở mức 4.080 USD/tấn. So với tuần trước, giá cà phê Robusta kỳ hạn giao tháng 5 tăng tất cả 183 USD.

Trong tháng 3, cà phê tăng thêm 15.000 đồng/kg so với tháng trước đó, đến tuần thứ 3 của tháng 4 thì tăng sốc, tăng thêm 20.000 đồng/kg.

Giá cà phê tăng "điên cuồng" nằm ngoài sự đánh giá của nhiều chuyên gia khi nhận định về thị trường, có người còn nói giá cà phê vượt ngưỡng 120.000 đồng/kg là "ngoài sức tưởng tượng".

Với mức giá ngày hôm nay, một doanh nghiệp thu mua xuất khẩu nông sản phán đoán: "Cà phê tăng giá như chưa từng được tăng. Sáng ngủ dậy mở mắt ra là giá cộng thêm một khoảng. Nếu tháng 5 đà tăng sốc như tháng 4, khả năng giá cà phê sẽ chạm mốc 150.000 đồng/kg. Khi đó nông dân tiếc ngẩn ngơ".

Do chiến tranh và tình hình căng thẳng ở Biển Đỏ, thiếu hụt nguồn cung, các nhà rang xay cà phê ở châu Âu tìm cách tăng dự trữ trong bối cảnh lo ngại về chuỗi cung ứng, tạo sức ép khiến giá cà phê càng tăng cao hơn nữa.

Sản lượng cà phê thế giới niên vụ năm nay giảm khoảng 10 - 15%. Trong khi đó, sản lượng của Việt Nam niên vụ 2023 - 2024 dự báo giảm 10%.

Ông Nguyễn Huỳnh Phú Lâm, giám đốc Công ty CP cà phê Classic (Gia Lai), bên cạnh nguồn cung thiếu hụt và yếu tố tâm lý, không loại trừ việc các nhà đầu cơ tài chính lợi dụng tình hình đẩy giá, khiến giá cà phê liên tục tăng nóng.

Tiềm ẩn nhiều rủi ro

Giá cà phê tăng cao có lợi cho nông dân nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cho chuỗi cung ứng.

Tại hội nghị, đại diện Công ty TNHH Neumann Gruppe Việt Nam cho biết đã kinh doanh tại Việt Nam nhiều năm, chiếm 15% thị phần xuất khẩu cà phê Việt Nam. Năm nay, Neumann Gruppe Việt Nam gặp vấn đề nghiêm trọng khi đối tác chậm giao hàng hoặc không thực hiện hợp đồng. Điều này đang tác động dây chuyền đến các nhà rang xay là khách hàng của DN. "Với tình trạng này, các nhà rang xay trên thế giới có thể chuyển sang mua cà phê của các nước khác" - đại diện DN FDI này cảnh báo.

Đại diện Công ty JDE Việt Nam thì phản ánh một số nhà cung ứng không giao hàng cho DN mà bán cho đối tác khác với giá cao hơn, tạo tiền lệ xấu trên thị trường. Hiện nay, cà phê Việt Nam có giá quá cao, có thể bị thay thế bởi cà phê Indonesia đang rẻ hơn.

Tương tự, ông Nguyễn Đăng Miền, đại diện Công ty Nestlé Việt Nam, cũng cho biết dù DN đã xây dựng chương trình cà phê bền vững tại Việt Nam từ năm 2011 nhưng 2 năm qua, do đứt gãy chuỗi cung ứng nguyên liệu nên Nestlé buộc phải nhập khẩu nguyên liệu từ các nước khác để ổn định sản xuất.

Về vấn đề này, ông Đỗ Hà Nam thông tin thêm, niên vụ cà phê 2022-2023, Việt Nam đã phải nhập khẩu 200.000 tấn cà phê do nguồn cung trong nước bị thiếu hụt. Năm nay, tình trạng này có thể gia tăng do tồn kho trong nước đang cạn dần trong khi còn đến 6 tháng nữa mới đến vụ thu hoạch mới.

Ông Đỗ Hà Nam cho biết trong "bão giá" cà phê, nhiều nhà cung ứng để giữ chữ tín đã phải bán nhà để mua hàng giá cao, thực hiện những hợp đồng giá thấp. "Tất nhiên, cũng có những đối tượng lợi dụng tình hình để trục lợi, là những "con sâu làm rầu nồi canh". Tôi được biết có những vụ tranh chấp thương mại đã được gửi ra tòa án, chờ xét xử" - ông Đỗ Hà Nam thông tin.

Ông Lê Đức Huy, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu 2/9 Đắk Lắk (Simexco Daklak), ví von ngành cà phê vừa trải qua trận "đại hồng thủy". Phần lớn các DN xuất khẩu Việt Nam đã rất dũng cảm khi thực hiện các hợp đồng; tỉ lệ "xù" hợp đồng thấp, chủ yếu là các nguồn cung ứng nhỏ.

"Niên vụ cà phê 2023-2024 các DN FDI đã mua cà phê quá sớm, bắt đầu từ tháng 6-2023 (thời điểm giá cà phê còn thấp - PV) trong khi các DN xuất khẩu cà phê Việt Nam mua vào từ sau khi thu hoạch, tức bắt đầu từ tháng 11-2023. Sự chênh lệch giá quá lớn giữa 2 thời điểm đã gây ra nhiều rủi ro và đây là bài học lớn cho vụ mùa tới" - ông Huy phân tích.

Ông Thái Như Hiệp, Giám đốc Công ty TNHH Vĩnh Hiệp, Phó Chủ tịch VICOFA, nói rằng trong 20 năm qua, giá cà phê luôn ở mức thấp, nông dân không có lãi nên việc chuyển đổi cây trồng rất mạnh. Điều này khiến cho nguồn cung bị thiếu hụt, đẩy giá lên cao. "Sản lượng cà phê trong dân hiện còn rất ít. Để nông dân gắn bó với cây cà phê thì họ phải có lợi nhuận tốt, nếu không họ sẽ còn tiếp tục chuyển đổi sang sầu riêng, chanh leo" - ông Hiệp nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch VICOFA, lưu ý các DN xuất khẩu nên hạn chế tối đa việc bán xa và đặc biệt là mua xa để tránh rủi ro phải mua hàng giá cao giao cho hợp đồng giá thấp hoặc không thể thực hiện hợp đồng. Đối với các tranh chấp hợp đồng mua bán đã xảy ra, đề nghị giữa người mua và người bán cùng nhau đàm phán, thỏa thuận cùng chia sẻ rủi ro, giá cả cũng như tiến độ, thời gian giao hàng khi giá cà phê tăng cao đột ngột, tránh thiệt hại dồn cho 1 phía.

Ai hưởng lợi khi giá cà phê tăng vọt?

Bất ổn khôn lường khi giá cà phê tăng phi mã

EU dự tính chi gần 48 tỷ USD nhập khẩu cà phê, cơ hội “vàng” cho Việt Nam