Tôm Việt Nam bất ngờ chịu thuế chống bán phá giá cao từ Hoa Kỳ

Tôm Việt Nam bất ngờ chịu thuế chống bán phá giá cao từ Hoa Kỳ

Mức thuế chưa từng có, STAPIMEX chịu thiệt nặng

Rạng sáng 7/6 (giờ Việt Nam), Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) công bố kết quả sơ bộ của đợt rà soát hành chính lần thứ 19 (POR19) đối với thuế chống bán phá giá (CBPG) áp lên mặt hàng tôm nước ấm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam, trong giai đoạn từ 1/2/2023 đến 31/1/2024.

Theo đó, DOC xác định Công ty Thông Thuận (gồm cả Thông Thuận Cam Ranh) không bán phá giá, với biên độ phá giá 0%. Trong khi đó, Công ty Cổ phần Thủy sản Sóc Trăng (STAPIMEX) bị áp mức thuế sơ bộ cao tới 35,29%. Mức thuế này cũng đồng thời áp dụng cho 22 doanh nghiệp khác đủ điều kiện hưởng mức thuế riêng biệt nhưng không thuộc diện bị kiểm tra bắt buộc – khác với thông lệ vốn sử dụng mức thuế trung bình gia quyền từ hai bị đơn bắt buộc.

Thông tin này gây bất ngờ lớn và lo ngại sâu sắc trong cộng đồng doanh nghiệp. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong suốt 19 năm Việt Nam tham gia các kỳ rà soát hành chính về vụ kiện CBPG tôm tại Hoa Kỳ, chưa từng có doanh nghiệp nào bị áp thuế sơ bộ ở mức hai con số như trường hợp lần này.

Trường hợp này khiến nhiều người nhớ lại kỳ POR12, khi DOC từng áp mức thuế sơ bộ 25,76% cho Công ty FIMEX do lỗi tính toán, sau đó điều chỉnh xuống còn 4,58% trong kết quả cuối cùng. Do đó, VASEP và các doanh nghiệp khẳng định có cơ sở để cho rằng đã có sự nhầm lẫn hoặc sai sót về kỹ thuật và số liệu trong kỳ rà soát này.

STAPIMEX cho biết đã chuẩn bị hồ sơ và hệ thống sổ sách đầy đủ, kỹ lưỡng, tự tin đạt mức thuế thấp. Tuy nhiên, đại diện VASEP nhận định có thể đã xảy ra lỗi từ cả phía doanh nghiệp và cơ quan quản lý dẫn đến số liệu không chính xác, gây ra mức thuế sơ bộ bất thường như hiện nay.

Tác động dây chuyền tới doanh nghiệp và người nuôi tôm

VASEP cho biết sẽ gửi văn bản đề nghị DOC xem xét lại toàn bộ dữ liệu và phương pháp tính toán của kết quả sơ bộ kỳ POR19.

Mặc dù kết quả sơ bộ chưa có hiệu lực ngay và có thể được điều chỉnh trong kết quả cuối cùng dự kiến công bố vào tháng 12/2025, nhưng thông tin này đã tạo ra tác động tâm lý tiêu cực rõ rệt đến các bên liên quan trong chuỗi cung ứng.

Nhiều nhà nhập khẩu Hoa Kỳ đã bắt đầu trì hoãn hoặc cắt giảm đơn hàng, khiến kế hoạch sản xuất và xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam bị xáo trộn. Điều này không chỉ ảnh hưởng tới doanh thu mà còn gây áp lực lên người nuôi tôm trong nước, làm giảm động lực sản xuất và đầu tư.

Đáng chú ý, sự việc diễn ra trong bối cảnh Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang tái khởi động chính sách áp thuế đối ứng cao đối với nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Vì vậy, mức thuế chống bán phá giá cao bất thường lần này càng khiến ngành tôm Việt Nam gặp nhiều khó khăn hơn khi tiếp cận thị trường Hoa Kỳ – thị trường xuất khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam.

Trước tình hình này, VASEP cho biết sẽ gửi văn bản đề nghị DOC xem xét lại toàn bộ dữ liệu và phương pháp tính toán của kết quả sơ bộ kỳ POR19. Hiệp hội nhấn mạnh yêu cầu bảo đảm tính khách quan, công bằng và phù hợp với thông lệ các kỳ rà soát trước, nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của các doanh nghiệp Việt Nam, đồng thời duy trì sự ổn định trong thương mại thủy sản giữa hai quốc gia.

Việt Nam vươn lên Top 4 đối tác xuất khẩu thủy sản lớn nhất vào Singapore

Mỹ là thị trường tiêu thụ lớn nhất cá rô phi Việt Nam

Mỹ và Trung Quốc mua nhiều cá tra Việt Nam nhất