Làm gì để khai thác hết tiềm năng của cây dược liệu

Thời gian gần đây, báo chí phản ánh hoạt động xuất khẩu một số dược liệu gặp khó khăn, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp.
Quế - Gia vị thơm, dược liệu quý Thủ tướng chỉ đạo khẩn trương “gỡ khó” cho hoạt động xuất khẩu dược liệu Tháo gỡ vướng mắc trong xuất khẩu tinh dầu quế
Tháo gỡ khó khăn cho hoạt động xuất khẩu dược liệu
Tháo gỡ khó khăn cho hoạt động xuất khẩu dược liệu

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Công điện số 35/CĐ-TTg về việc tháo gỡ khó khăn cho hoạt động xuất khẩu dược liệu.

Xuất khẩu một số dược liệu gặp khó khăn

Công điện gửi Bộ trưởng Bộ Y tế và Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ: Thời gian gần đây, báo chí phản ánh hoạt động xuất khẩu một số dược liệu gặp khó khăn, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp.

Ngoài nguyên nhân do thị trường khó khăn, giá giảm, còn có nguyên nhân là vướng mắc trong thực hiện một số quy định của Bộ Y tế tại Thông tư số 48/2018/TT-BYT ngày 28/12/2018 và Thông tư số 03/2021/TT-BYT ngày 4/3/2021.

Tại Thông tư số 48/2018/TT-BYT của Bộ Y tế về Danh mục dược liệu; các chất chiết xuất từ dược liệu, tinh dầu làm thuốc; thuốc cổ truyền, thuốc dược liệu xuất khẩu, nhập khẩu được xác định mã số hàng hóa theo Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu Việt Nam. Theo đó, nhiều mặt hàng như tỏi, gừng, hành, sả; các loại tinh dầu quế, cam, chanh, sả… phải làm thủ tục xuất nhập khẩu tương tự như dược liệu.

Cụ thể, khi làm thủ tục xuất khẩu, cơ quan Hải quan sẽ yêu cầu doanh nghiệp xuất trình giấy phép đủ điều kiện kinh doanh dược. Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải đáp ứng một loạt tiêu chí về nhà xưởng, phương tiện, thiết bị chế biến, điều kiện vệ sinh, trình độ nhân viên… theo quy định của Thông tư 35/2018/TT-BYT của Bộ Y tế quy định về Thực hành tốt sản xuất thuốc, nguyên liệu làm thuốc.

Sau nhiều lần kiến nghị, Bộ Y tế đã gỡ vướng cho doanh nghiệp bằng cách cho phép doanh nghiệp được khai báo theo mục đích sử dụng. Tuy nhiên, đến tháng 11/2023, Bộ Y tế lại yêu cầu các mặt hàng xuất khẩu khai báo theo mã HS 3301.29.10 (mã HS của nhóm tinh dầu quế, sả, gừng…) phải thực hiện theo quy định pháp luật về dược.

Đơn cử như cây quế, đây cây trồng chủ lực giảm nghèo ở nhiều địa phương miền núi. Năm 2021, Việt Nam đã vươn lên trở thành quốc gia đứng đầu thế giới về xuất khẩu quế. Năm 2023, Việt Nam chiếm khoảng 34,4% thị phần thương mại quế toàn cầu. Nhưng bị siết chặt bởi quy định pháp luật về dược nên hiện có hàng trăm tấn tinh dầu quế không thể xuất khẩu.

Trong khi sản phẩm tinh dầu quế chủ yếu chỉ được sử dụng trong các lĩnh vực thực phẩm, đồ uống, vệ sinh nhà cửa… Việc quản lý như vậy gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Số liệu của Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPA) cho thấy, vùng nguyên liệu 2 tỉnh Lào Cai và Yên Bái hiện đang tồn kho khoảng 100 tấn tinh dầu quế. Ước tính hết vụ quế mùa xuân năm nay (hết tháng 4/2024) sẽ tồn kho thêm khoảng 400 tấn. Với giá trị thị trường khoảng 400 triệu đồng/tấn, như vậy sẽ có hàng trăm tỷ đồng giá trị tinh dầu quế đang “tắc nghẽn”.

Để tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực xuất khẩu dược liệu, tạo đà thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực này, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Y tế theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao, chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan khẩn trương rà soát, nghiên cứu sửa đổi, hoàn thiện quy định của Bộ về xuất nhập khẩu dược liệu.

Mục tiêu là bảo đảm tháo gỡ nhanh các vướng mắc tạo điều kiện hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp theo quy định; việc sửa đổi các quy định cho hoạt động này hoàn thành trước ngày 25/4/2024.

Nguồn dược liệu đa dạng, tự nhiên quý hiếm

Làm gì để khai thác hết tiềm năng của cây dược liệu
Việt Nam được đánh giá là nước có nguồn dược liệu đa dạng.

Việt Nam được đánh giá là nước có nguồn dược liệu đa dạng, dược liệu tự nhiên quý hiếm khá phong phú.

Theo thống kê, hiện Việt Nam có khoảng trên 5.100 loài cây dược liệu. Với nguồn dược liệu này, Việt Nam có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển dược liệu trở thành một ngành kinh tế và thậm chí xuất khẩu.

Hiện nay, nguồn dược liệu trong nước để phục vụ cho việc sản xuất các mặt hàng và cổ truyền, đáp ứng được khoảng 30% nhu cầu. Đến nay, dược liệu trong nước đã được quan tâm để nuôi trồng nhưng vẫn phải nhập khẩu từ các nước xung quanh, đặc biệt là Trung Quốc.

Trong công tác quản lý, việc kiểm định chất lượng dược liệu được làm hàng năm. Theo số liệu thống kê, chất lượng dược liệu sử dụng trong cơ sở khám chữa bệnh luôn đảm bảo. Với các loại thuốc được đưa vào bệnh viện sử dụng sẽ phải thông qua đấu thầu, có nguồn gốc, chất lượng mới được sử dụng chữa bệnh. Chỉ có khoảng dưới 1% dược liệu trên thị trường không đảm bảo chất lượng.

Về xuất khẩu dược liệu, Việt Nam đang có những thế mạnh ở một số mặt hàng trọng tâm như quế, hồi, sả, chanh, nghệ, gấc…

Riêng nghệ, Việt Nam đang ký hợp đồng xuất khẩu với Nhật Bản, Mỹ và đang không đủ sản lượng để xuất khẩu.

Đối với cây quế, hiện diện tích quế ở Việt Nam đạt khoảng 150.000ha, chiếm 17% diện tích quế toàn cầu. Hiện, Việt Nam là quốc gia sản xuất và xuất khẩu quế đứng thứ ba thế giới về sản lượng, sau Indonesia và Trung Quốc.

Hiện nay, với quế, Việt Nam chủ yếu xuất khẩu tinh dầu thô sang Trung Quốc và một số nước khác. Theo ước tính đến năm 2025, Việt Nam sẽ có 200.000ha quế. Vùng quế trồng quế lớn nhất của Việt Nam là tại Yên Bái. Bộ Y tế đang định hướng cho một số tỉnh có điều kiện thích hợp như Quảng Nam, Cao Bằng và Lào Cai tập trung phát triển loại cây trồng này.

Trong khi đó, hồi là loài cây bản địa rất ít quốc gia sở hữu, chiếm phần lớn là Việt Nam và Trung Quốc.

Theo Bộ Công Thương, quế, hồi Việt Nam được tiêu thụ mạnh ở nhiều thị trường thuộc khu vực Nam Á (như Ấn Độ, Bangladesh), Trung Đông (UAE, Pakistan), Đông Á (Nhật Bản, Đài Loan-Trung Quốc, Hàn Quốc), Mỹ và các nước thuộc Liên minh châu Âu-EU.

Hiện tại 22 tỉnh thành đang thụ hưởng và thực hiện sự đầu tư của Nhà nước về phát triển các cây dược liệu trọng điểm và mỗi tỉnh đang làm thí điểm khoảng 1 huyện, mỗi huyện chọn từ một vài loại dược liệu để làm sao phát triển trở thành kinh tế mũi nhọn.

Để khai thác hết tiềm năng của cây dược liệu cần các bộ, ngành phối hợp phát triển công nghiệp chế biến cây dược liệu, thương vụ Việt Nam ở nước ngoài hỗ trợ tìm thị trường đầu ra cho bà con vùng trồng. Doanh nghiệp tăng cường tham gia triển lãm quốc tế, hội trợ nhằm tìm đối tác.

Bên cạnh đó, cần có chính sách khuyến khích nghiên cứu các dự án để nghiên cứu bảo tồn nguồn gene, giống cây thuốc xây dựng vườn cây quốc gia.

Địa du - Dược liệu có nhiều công dụng Địa du - Dược liệu có nhiều công dụng
Kim ngân hoa - vị thuốc giải độc tuyệt vời Kim ngân hoa - vị thuốc giải độc tuyệt vời
Thài lài trắng - Dược liệu kháng viêm hiệu quả Thài lài trắng - Dược liệu kháng viêm hiệu quả
Phạm Anh

Cùng chuyên mục

Tin khác

Giá cà phê tiếp tục lao dốc, vì sao?

Giá cà phê tiếp tục lao dốc, vì sao?

Thị trường cà phê trong nước tiếp tục giảm so với ngày hôm qua, trong khoảng 121.000 - 121.500 đồng/kg.
Giá tiêu dứt đà tăng trong bối cảnh giao dịch cầm chừng

Giá tiêu dứt đà tăng trong bối cảnh giao dịch cầm chừng

Giá tiêu sáng nay (20/12) giảm tại Đông Nam Bộ, giữ ổn định ở khu vực Tây Nguyên so với cùng thời điểm hôm qua. Sau 2 ngày tăng liên tiếp, giá tiêu điều chỉnh giảm trong bối cảnh giao dịch cầm chừng.
Nguyên nhân khiến giá thị trường cà phê giảm sâu kỷ lục?

Nguyên nhân khiến giá thị trường cà phê giảm sâu kỷ lục?

Ở thị trường trong nước dự báo sẽ có sự sụt giảm khá nhiều, có thể mất mốc 120.000 đồng/kg do giá cà phê Robusta trên sàn London đã giảm sâu từ 90 – 101 USD/tấn và cà phê Robusta đã mất mốc 5.000 USD/tấn.
Giá heo hơi tăng nóng, giá heo ngoài chợ biến động thế nào?

Giá heo hơi tăng nóng, giá heo ngoài chợ biến động thế nào?

Giá heo hơi hôm nay 20/12 biến động trên toàn quốc. Khảo sát mới nhất cho thấy heo hơi tại ba miền đang có giá dao động từ 62.000 - 67.000 đồng/kg.
Giá xăng RON 95 tăng lên 21.000 đồng/lít

Giá xăng RON 95 tăng lên 21.000 đồng/lít

Giá bán lẻ xăng RON 95 tăng 408 đồng/lít, lên 21.004 đồng/lít. Giá bán lẻ xăng E5 RON 92 tăng 383 đồng/lít, lên mức 20.244 đồng/lít.
Giá vàng, Bitcoin lao dốc sau cuộc họp của Fed

Giá vàng, Bitcoin lao dốc sau cuộc họp của Fed

Bitcoin giảm hơn 6% về dưới 100.000 USD, nhiều tiền số nhỏ hơn rớt giá mạnh, mỗi ounce vàng giảm hơn 60 USD sau tín hiệu Fed muốn lãi suất giảm chậm lại.
Giá heo hơi vượt mốc 66.000 đồng/kg

Giá heo hơi vượt mốc 66.000 đồng/kg

Giá heo hơi hôm nay 19/12 tiếp đà tăng tại miền Bắc và miền Trung. Theo khảo sát, heo hơi trên toàn quốc đang được giao dịch trong khoảng 62.000 - 67.000 đồng/kg.
Vì sao giá tiêu tăng liên tiếp nhưng giao dịch lại kém sôi động?

Vì sao giá tiêu tăng liên tiếp nhưng giao dịch lại kém sôi động?

Giá tiêu đầu giờ sáng nay (19/12) tăng tại một số địa phương so với cùng thời điểm hôm qua. Đây là ngày tăng thứ 2 liên tiếp của thị trường trong nước, hiện giao dịch trong khoảng 146.000 - 147.200 đồng/kg.
Robusta và Arabica diễn biến trái chiều theo hướng bất lợi cho loại cà phê chủ lực Việt Nam

Robusta và Arabica diễn biến trái chiều theo hướng bất lợi cho loại cà phê chủ lực Việt Nam

Thị trường cà phê trong nước tiếp tục giảm so với ngày hôm qua, giao dịch trong khoảng 122.000 - 123.500 đồng/kg.
Giá vàng SJC trong nước vọt tăng

Giá vàng SJC trong nước vọt tăng

Thị trường vàng thế giới nín thở ngóng tín hiệu từ cuộc họp của Fed về chính sách lãi suất khiến cho giá vàng miếng SJC, vàng nhẫn tiếp tục bất động.
Xem thêm

Thương hiệu nổi bật

partner-vingroup
partner-bivaco
partner-shb
partner-tan-hoang-minh-group
partner-hdbank
partner-sunshine-group
partner-vinacomin
partner-viglacera
partner-giovanni
partner-th
partner-bacabank
partner-danko-group
bidv3
Phiên bản di động