Chỉ dẫn địa lý – “Hộ chiếu” giúp nước mắm Phú Quốc vươn tầm quốc tế

Nước mắm Phú Quốc, được công nhận chỉ dẫn địa lý từ năm 2012.

10 năm nâng tầm nước mắm Phú Quốc

Năm 2012, nước mắm Phú Quốc đã chính thức được Liên minh châu Âu (EU) công nhận chỉ dẫn địa lý – một minh chứng cho chất lượng và uy tín sản phẩm truyền thống này. Đánh dấu cột mốc quan trọng, chỉ dẫn địa lý như một “hộ chiếu” giúp sản phẩm không chỉ được bảo hộ trên thị trường trong nước mà còn dễ dàng chinh phục các thị trường quốc tế như Pháp, Anh, Mỹ, Nhật Bản hay Hàn Quốc.

Theo số liệu từ UBND TP Phú Quốc, từ năm 2014 chỉ với 9 doanh nghiệp sở hữu sản phẩm nước mắm có chỉ dẫn địa lý, đến năm 2024 đã tăng lên 21 doanh nghiệp với sản lượng tăng gấp hơn 3 lần, đạt gần 760.000 lít nước mắm đóng chai các loại. Sự tăng trưởng này phản ánh sức sống mạnh mẽ của thương hiệu nước mắm Phú Quốc trong bối cảnh thị trường cạnh tranh khốc liệt.

Tuy nhiên, hành trình này cũng gặp không ít thử thách. Việc quản lý và sử dụng chỉ dẫn địa lý đòi hỏi không chỉ bảo tồn nguồn nguyên liệu cá cơm quý hiếm mà còn phải đảm bảo quy chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt, nhằm giữ vững đặc tính riêng biệt của nước mắm Phú Quốc.

Chỉ dẫn địa lý – Lá chắn chống hàng giả

Một trong những thách thức lớn nhất mà nước mắm Phú Quốc đang phải đối mặt là tình trạng giả mạo thương hiệu và lạm dụng chỉ dẫn địa lý trên thị trường. Ông Nguyễn Lê Quốc Toàn – Phó Chủ tịch UBND TP Phú Quốc – nhấn mạnh rằng chỉ dẫn địa lý phải đi liền với quy chuẩn địa phương, nếu không sẽ dễ dẫn đến việc hàng giả, hàng nhái trà trộn, làm giảm uy tín của thương hiệu.

Để giải quyết vấn đề này, các nhà sản xuất nước mắm Phú Quốc đã và đang áp dụng các biện pháp kiểm soát chặt chẽ quy trình sản xuất, từ khâu chọn nguyên liệu cá cơm cho đến kỹ thuật ủ chượp truyền thống. Đồng thời, việc xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử cũng được triển khai nhằm giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận diện sản phẩm chính hãng.

Ông Trần Giang Khuê – Trưởng Văn phòng đại diện Cục Sở hữu trí tuệ TP.HCM – cho biết các công nghệ hiện đại như blockchain, trí tuệ nhân tạo (AI) cũng đã được đề xuất để ứng dụng trong quản lý chỉ dẫn địa lý, nhằm tăng cường tính minh bạch và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Đây là bước tiến quan trọng trong việc nâng cao giá trị thương hiệu, đồng thời giúp nước mắm Phú Quốc tiếp cận các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế.

Song song với việc bảo vệ thương hiệu, việc tuyên truyền, phổ biến kiến thức về chỉ dẫn địa lý đến các doanh nghiệp, nhà sản xuất cũng được đẩy mạnh. Người tiêu dùng cũng được khuyến khích ưu tiên lựa chọn sản phẩm có chỉ dẫn địa lý nhằm bảo vệ thương hiệu và góp phần phát triển kinh tế địa phương bền vững.

Phát triển bền vững từ truyền thống và công nghệ

Nước mắm Phú Quốc có truyền thống lâu đời với khoảng 50 nhà thùng đang hoạt động.

Nước mắm Phú Quốc có truyền thống lâu đời với khoảng 50 nhà thùng đang hoạt động, cùng hàng nghìn thùng ủ chượp cá cơm mỗi năm cho ra sản lượng lên tới 20-30 triệu lít nước mắm có độ đạm trên 25 độ. Tuy nhiên, để phát triển bền vững và vươn lên tầm quốc tế, địa phương cần có chiến lược bảo tồn nguồn lợi cá cơm, phát triển vùng nguyên liệu ổn định và khai thác hiệu quả hơn các thế mạnh của làng nghề truyền thống.

Đồng thời, việc đẩy mạnh xúc tiến thương mại, quảng bá thương hiệu nước mắm Phú Quốc không chỉ ở trong nước mà còn trên các thị trường quốc tế là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Việc gắn kết sản phẩm với du lịch trải nghiệm, văn hóa địa phương cũng được xem là một trong những hướng đi phù hợp để nâng cao giá trị và tạo sự khác biệt.

Với sự hỗ trợ đồng bộ từ chính quyền, doanh nghiệp và hiệp hội ngành nghề, nước mắm Phú Quốc đang từng bước khẳng định vị thế vững chắc của mình trên bản đồ ẩm thực thế giới – không chỉ là sản phẩm truyền thống, mà còn là thương hiệu quốc gia có giá trị kinh tế và văn hóa sâu sắc.

Chỉ dẫn địa lý chính là “tấm hộ chiếu” quan trọng để nước mắm Phú Quốc bảo vệ thương hiệu, chống hàng giả và vươn tầm quốc tế. Việc gắn kết chặt chẽ giữa quy chuẩn địa phương và công nghệ hiện đại sẽ mở ra cơ hội phát triển bền vững, nâng cao giá trị sản phẩm truyền thống trên thị trường toàn cầu.

Để nước mắm Phú Quốc vươn xa

Kiên Giang: Nghề làm nước mắm ở Phú Quốc trở thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia