Mỹ tăng thuế nhập khẩu thép, nhôm lên 50%: Tác động ra sao với Việt Nam?

Tổng thống Donald Trump cho rằng việc tăng thuế thép sẽ có lợi cho hoạt động kinh doanh của liên doanh giữa US Steel và Nippon Steel tại Mỹ. Ảnh: AFP

Tăng thuế thép, nhôm: Mỹ gia tăng sức ép lên các đối tác

Ngày 3-6 (giờ Mỹ), Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp tăng mức thuế nhập khẩu thép và nhôm từ 25% lên 50%, áp dụng cho hầu hết các đối tác thương mại, trừ Vương quốc Anh. Mức thuế mới có hiệu lực từ 0h01 ngày 4-6 (tức 11h01 giờ Việt Nam).

Theo nội dung sắc lệnh, biện pháp này nhằm chống lại tình trạng thép và nhôm giá rẻ từ nước ngoài đang làm suy yếu ngành sản xuất trong nước, đe dọa an ninh quốc gia. “Tôi nhận thấy cần thiết phải tăng mức thuế đã áp dụng để ngăn chặn nguy cơ phương hại đến an ninh quốc gia”, ông Trump nêu rõ.

Chính phủ Mỹ cũng đặt ra hạn chót ngày 4-6 để các đối tác thương mại đệ trình đề xuất “tốt nhất”, bao gồm việc điều chỉnh thuế và hạn ngạch nhập khẩu hàng công nghiệp, nông sản, cùng các cam kết liên quan đến thương mại số, an ninh kinh tế. Theo Reuters, những quốc gia không đạt thỏa thuận trước ngày 8-7 có thể phải đối mặt với mức thuế tối đa 50%.

Canada và Mexico – hai đối tác hàng đầu về xuất khẩu thép vào Mỹ – được dự báo sẽ chịu ảnh hưởng lớn nhất. Canada hiện là nhà cung ứng nhôm số 1 cho Mỹ, vượt xa các nước còn lại. Văn phòng Thủ tướng Canada cho biết đang "tích cực và khẩn trương đàm phán" để loại bỏ thuế. Với Anh, mức thuế vẫn duy trì ở 25% cho đến ít nhất ngày 9-7, do hai bên đã có thỏa thuận thương mại sơ bộ.

Doanh nghiệp Việt Nam giảm phụ thuộc, xoay trục thị trường

Mỹ tăng thuế nhập khẩu thép, nhôm lên 50%: Tác động ra sao với Việt Nam?

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), trong quý I/2025, sản lượng thép thành phẩm đạt 7,5 triệu tấn, tăng 5,7% so với cùng kỳ năm trước; tiêu thụ nội địa tăng 12,2% lên mức tương đương. Tuy nhiên, xuất khẩu giảm mạnh 37,2%, còn 1,4 triệu tấn do ảnh hưởng từ các biện pháp phòng vệ thương mại, trong đó có chính sách thuế của Mỹ.

Với Tập đoàn Hoa Sen (HSG), việc xuất khẩu tôn mạ sang Mỹ đã tạm dừng từ tháng 9/2024, sau khi Bộ Thương mại Hoa Kỳ khởi xướng điều tra chống bán phá giá và trợ cấp. Nhờ chủ động chiến lược, Hoa Sen cho biết hoạt động kinh doanh không bị ảnh hưởng bởi sắc lệnh thuế mới. Lũy kế 7 tháng đầu niên độ tài chính 2024-2025, doanh nghiệp đã hoàn thành 57% kế hoạch sản lượng, 58% doanh thu và 92% lợi nhuận sau thuế theo phương án cao.

Tập đoàn Hòa Phát (HPG) – doanh nghiệp thép lớn nhất Việt Nam – hiện chỉ xuất khẩu chưa đến 1% sản lượng sang Mỹ. Với định hướng tập trung thị trường nội địa, chiếm hơn 80% tiêu thụ, cùng mạng lưới xuất khẩu trên 40 quốc gia, Hòa Phát không chịu ảnh hưởng đáng kể từ chính sách mới của Mỹ.

Theo dữ liệu từ Bộ Thương mại Mỹ (DOC), kim ngạch nhập khẩu thép mạ từ Việt Nam vào Mỹ đã giảm mạnh: từ 751 triệu USD năm 2022 còn 241 triệu USD năm 2023. Riêng năm 2024, Việt Nam chỉ chiếm 3,3% tổng lượng thép nhập khẩu của Mỹ. Các chuyên gia nhận định mức thuế 50% sẽ có độ trễ tác động, dự kiến thể hiện rõ trong quý II/2025, nhưng không còn gây nhiều xáo trộn với các doanh nghiệp đã chủ động tái cơ cấu.

Công ty chứng khoán VPBankS nhận định: nếu mức thuế 50% được ban hành sớm hơn 2-3 tháng, tác động sẽ nghiêm trọng hơn. Nhưng hiện nay, các doanh nghiệp Việt đã chuyển hướng sang những thị trường thay thế như Đông Nam Á, châu Phi, châu Đại Dương. Dữ liệu cho thấy tỷ trọng xuất khẩu sang Mỹ của các công ty như GDA, NKG, HSG đều giảm trong 5 tháng đầu năm 2025.

Dù vậy, sự dịch chuyển này khiến doanh nghiệp buộc phải cạnh tranh mạnh hơn, giảm giá bán và có thể ảnh hưởng đến biên lợi nhuận. Trong khi đó, trên thị trường chứng khoán, nhóm cổ phiếu thép từng giảm sâu gần 40% vào tháng 4, nay đang phục hồi nhờ kỳ vọng vào đầu tư công và sự hồi phục của bất động sản trong nước.

Mức thuế 50% mà Tổng thống Donald Trump áp đặt đối với nhôm, thép nhập khẩu là động thái mạnh tay nhằm bảo hộ ngành sản xuất nội địa. Tuy nhiên, đối với Việt Nam, ảnh hưởng được đánh giá là không quá nghiêm trọng nhờ sự chủ động xoay trục thị trường, tập trung nội địa và đa dạng hóa đối tác. Tuy nhiên, bài toán cạnh tranh và chi phí sẽ còn là thách thức với ngành thép và tôn mạ trong thời gian tới.

Doanh nghiệp Việt xuất khẩu nhôm, thép vào Mỹ cần cẩn trọng

Việt Nam lên tiếng về việc Mỹ áp thuế 25% với nhôm, thép nhập khẩu

Mỹ áp thuế 25%, doanh nghiệp nhôm, thép Việt cần làm gì để ứng phó?