Chủ động mở rộng thị trường: Giải pháp vượt khó, khẳng định thương hiệu gạo Việt Nam

Xuất khẩu tăng về lượng nhưng kim ngạch sụt giảm

Theo Bộ Công Thương, trong 8 tháng năm 2025, Việt Nam xuất khẩu khoảng 6,37 triệu tấn gạo, đạt hơn 3,26 tỷ USD, tăng 3,7% về lượng nhưng lại giảm 15,4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024. Điều này phản ánh rõ sự bất lợi về giá xuất khẩu trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu chậm lại.

Đồng bộ giải pháp giữ vững thị trường cho hạt gạo Việt Nam.

Philippines vẫn giữ vị trí khách hàng lớn nhất, chiếm gần 46% tổng lượng xuất khẩu gạo của Việt Nam. Tuy nhiên, từ tháng 9/2025, Philippines tạm ngưng nhập khẩu một số loại gạo phổ thông và gạo xay xát kỹ trong vòng 60 ngày, khiến doanh nghiệp Việt đứng trước nguy cơ mất đơn hàng ngắn hạn.

Trong khi đó, xuất khẩu sang Indonesia giảm tới 97,2%, chỉ còn khoảng 25,4 nghìn tấn. Sự phụ thuộc quá lớn vào một số thị trường truyền thống khiến ngành gạo Việt dễ bị tổn thương khi chính sách nhập khẩu thay đổi.

Ngoài ra, giá xuất khẩu bình quân gạo Việt Nam sụt giảm do cạnh tranh từ Thái Lan, Ấn Độ và Pakistan. Các thị trường cao cấp lại đòi hỏi khắt khe hơn về truy xuất nguồn gốc, tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và chứng nhận bền vững.

Giải pháp đa dạng hóa thị trường và nâng cao chất lượng

Để vượt qua thách thức, các bộ, ngành và doanh nghiệp đang triển khai nhiều biện pháp:

Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu: Mở rộng sang Trung Đông, châu Phi, Nam Á, Bangladesh, Malaysia… nhằm giảm phụ thuộc vào Philippines và Indonesia. Đồng thời, tăng cường xuất khẩu chính ngạch, ký hợp đồng dài hạn để hạn chế rủi ro.

Nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm: Phát triển vùng chuyên canh lúa chất lượng cao, sản xuất nông nghiệp xanh, giảm phát thải, chú trọng giống gạo đặc sản, gạo hữu cơ. Bên cạnh đó, đầu tư hạ tầng chế biến, bảo quản và ứng dụng công nghệ số trong truy xuất nguồn gốc.

Chính sách hỗ trợ từ Nhà nước: Tăng hạn mức tín dụng, giải quyết hoàn thuế kịp thời cho doanh nghiệp xuất khẩu, cải cách thủ tục hành chính, đồng thời sửa đổi các nghị định liên quan đến kinh doanh xuất khẩu gạo để phù hợp tình hình mới.

Ổn định thị trường trong nước: Thực hiện thu mua tạm trữ để bảo đảm an ninh lương thực, ổn định giá lúa gạo, giúp nông dân yên tâm sản xuất.

Xúc tiến thương mại và quảng bá thương hiệu: Đẩy mạnh truyền thông về gạo Việt trên thị trường quốc tế, tận dụng hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài để kết nối, mở rộng khách hàng mới.

Hướng tới mục tiêu 8 triệu tấn gạo xuất khẩu năm 2025

Các chuyên gia nhận định, nếu các giải pháp được thực hiện đồng bộ, quyết liệt và đúng thời điểm, Việt Nam hoàn toàn có thể đạt và vượt mục tiêu 8 triệu tấn gạo xuất khẩu trong năm 2025. Điều này không chỉ củng cố vị thế của gạo Việt trên bản đồ lương thực thế giới mà còn góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia.

Sự chủ động mở rộng thị trường, kết hợp với chiến lược nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu bền vững sẽ là chìa khóa để gạo Việt Nam vững vàng trước mọi biến động và tiến xa hơn trên thị trường quốc tế.