Chính thức xóa độc quyền sản xuất vàng miếng: Thị trường bước vào giai đoạn mới

Ngày 26/8, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 232/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Điểm nhấn quan trọng của nghị định mới là chính thức bãi bỏ khoản 3 Điều 4 của Nghị định 24, xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, đồng thời mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với hoạt động này.

Trước đó, ngày 28-5, Tổng Bí thư Tô Lâm đã yêu cầu xóa bỏ thế độc quyền trong sản xuất vàng miếng, cho phép nhiều doanh nghiệp đủ điều kiện tham gia nhằm tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, đa dạng nguồn cung và ổn định giá. Động thái lần này được thị trường mong đợi từ nhiều năm qua, nhất là trong bối cảnh giá vàng trong nước có lúc chênh lệch tới 18-20 triệu đồng/lượng so với thế giới.

Xóa bỏ thế độc quyền trong sản xuất vàng miếng nhằm tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng (Ảnh minh họa)

Từ năm 2012, thị trường vàng Việt Nam chỉ còn duy nhất thương hiệu vàng miếng SJC sau khi các thương hiệu khác như PNJ, SBJ, ACB hay AAA bị “khai tử”. Chính sách tập trung này đã giúp kiểm soát phần nào tình trạng biến động mạnh của thị trường vàng và tỉ giá, song cũng dẫn đến những tác dụng phụ, điển hình là sự thiếu hụt nguồn cung trong nhiều năm gần đây. Năm 2024, lần đầu tiên người dân phải xếp hàng dài ngày để mua vàng miếng, trong khi các doanh nghiệp buộc phải giới hạn lượng bán cho mỗi khách.

Với Nghị định 232, hoạt động sản xuất vàng miếng được coi là ngành kinh doanh có điều kiện, phải có giấy phép do Ngân hàng Nhà nước cấp. Các doanh nghiệp được cấp phép cần đáp ứng vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên, trong khi ngân hàng thương mại phải có vốn tối thiểu 50.000 tỷ đồng. Ngoài năng lực tài chính, đơn vị tham gia còn phải xây dựng quy trình sản xuất, giám sát và kiểm soát chất lượng sản phẩm, đồng thời không vi phạm quy định pháp luật về kinh doanh vàng.

Nghị định cũng quy định cụ thể trách nhiệm của các tổ chức sản xuất và kinh doanh vàng miếng. Doanh nghiệp và ngân hàng thương mại phải công bố tiêu chuẩn, khối lượng, hàm lượng sản phẩm, chịu trách nhiệm bảo hành cho khách hàng và kết nối dữ liệu với Ngân hàng Nhà nước. Các doanh nghiệp kinh doanh mua bán vàng miếng buộc phải niêm yết công khai giá, không được ủy quyền qua đại lý và lưu trữ đầy đủ thông tin giao dịch.

Giao dịch mua bán vàng có giá trị từ 20 triệu đồng/ngày trở lên phải thanh toán qua tài khoản ngân hàng (Ảnh minh họa)

Một điểm mới khác là các giao dịch mua bán vàng có giá trị từ 20 triệu đồng/ngày trở lên phải thanh toán qua tài khoản ngân hàng. Quy định này nhằm tăng tính minh bạch, đồng thời giúp cơ quan quản lý dễ dàng kiểm soát dòng tiền trên thị trường vàng. Ngoài ra, doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ khi bán vàng nguyên liệu cũng phải lập hóa đơn điện tử, lưu trữ dữ liệu và kết nối thông tin với Ngân hàng Nhà nước.

Việc xóa bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng được kỳ vọng sẽ kéo giảm chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới xuống mức 1-2% như chỉ đạo mới đây của Thủ tướng. Bên cạnh đó, sự xuất hiện trở lại của nhiều thương hiệu vàng miếng sẽ giúp thị trường sôi động, minh bạch hơn và đáp ứng tốt nhu cầu của người dân.

Sau gần 13 năm áp dụng Nghị định 24, bước chuyển đổi sang Nghị định 232/2025/NĐ-CP không chỉ tháo gỡ những nút thắt trên thị trường vàng mà còn đánh dấu sự thay đổi quan trọng trong chính sách quản lý. Nhà nước vẫn giữ vai trò kiểm soát chặt chẽ, song cơ chế mới sẽ trao thêm cơ hội cho doanh nghiệp, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, thúc đẩy thị trường vàng vận hành hiệu quả hơn trong giai đoạn tới.

Thị trường nội địa – Cú hích mạnh mẽ cho tăng trưởng kinh tế

Xăng E10 và chiến lược tái cấu trúc thị trường nhiên liệu

Chủ động nguồn cung hàng hóa thiết yếu, ổn định thị trường ứng phó bão số 5