Nông nghiệp Việt Nam: Tiên phong chuyển đổi, phát triển đa giá trị và bền vững

Vai trò quan trọng và chuyển đổi mô hình nông nghiệp

Ngành nông nghiệp Việt Nam từ lâu được xem là trụ đỡ của nền kinh tế, đảm bảo an ninh lương thực, cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp và xuất khẩu. Tuy nhiên, hiện nay, nông nghiệp đã bước sang một giai đoạn mới, trở thành động lực tiên phong thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.

Theo dự thảo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, sau 3 năm thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW, 14/14 chỉ tiêu bảo đảm tiến độ thực hiện mục tiêu đến năm 2030: 2 chỉ tiêu vượt (tốc độ tăng trưởng GDP ngành; tỷ lệ che phủ rừng); 8 chỉ tiêu có khả năng đạt và vượt (tốc độ tăng năng suất lao động nông nghiệp; xây dựng nông thôn mới; tỷ trọng lao động nông nghiệp trong tổng lao động; tỷ lệ hộ gia đình nông thôn sử dụng nước sạch; đầu tư ngân sách cho nông nghiệp, nông thôn…); 4 chỉ tiêu cần phấn đấu và có giải pháp đột phá (thu nhập dân cư nông thôn; đào tạo nghề; tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt được xử lý; tốc độ tăng trưởng công nghiệp – dịch vụ nông thôn).

Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đã thể chế hóa đầy đủ các chủ trương của Đảng, tạo hành lang pháp lý thống nhất, đồng bộ, vừa xử lý “điểm nghẽn”, vừa khơi thông nguồn lực phát triển.

Toàn ngành đã chuyển đổi tư duy từ sản xuất sang kinh tế nông nghiệp đa giá trị, từ đơn ngành sang hợp tác, đa ngành và tích hợp theo vùng, miền và thị trường. Chuỗi cung ứng nông sản được mở rộng thành các chuỗi ngành hàng, công nghiệp và dịch vụ ở nông thôn phát triển mạnh, tạo việc làm và thúc đẩy cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất và công nghiệp chế biến.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp. - Ảnh: VGP/Minh Khôi

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh: “Nông nghiệp không chỉ là trụ đỡ mà cần thể hiện vai trò tiên phong của nền kinh tế. Ngành nông nghiệp cần phát triển đa giá trị, nâng cao chất lượng sản phẩm, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số để nâng cao năng lực cạnh tranh, hội nhập quốc tế và thích ứng với biến đổi khí hậu.”

Ứng dụng khoa học công nghệ và phát triển doanh nghiệp

Trong giai đoạn 2021–2025, việc áp dụng khoa học và công nghệ đã giúp tăng hiệu quả kinh tế khoảng 30%. Chuyển đổi số được triển khai trong quản lý, sản xuất và tiêu thụ nông sản, nâng cao năng lực cạnh tranh và minh bạch thông tin.

Hợp tác xã giữ vai trò nòng cốt, nhiều hình thức tổ chức sản xuất được đổi mới phù hợp với thị trường. Liên kết chuỗi sản xuất, kinh doanh hiệu quả, hình thành nhiều chuỗi nông sản an toàn được chứng nhận.

Nguyên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát cho biết: “Chuyển đổi mô hình nông nghiệp là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả, từ sản xuất đơn ngành sang phát triển các chuỗi giá trị, hợp tác, đa ngành và tích hợp theo thị trường. Chúng ta phải tiếp tục đổi mới cơ chế quản lý, đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng và hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã phát triển bền vững.”

Nguyên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát phát biểu - Ảnh: VGP/Minh Khôi

Lực lượng doanh nghiệp tăng mạnh, với hơn 18.700 doanh nghiệp trực tiếp đầu tư sản xuất nông nghiệp, trong đó nhiều tập đoàn lớn trở thành trung tâm thúc đẩy phát triển chuỗi giá trị.

Xuất khẩu nông lâm thủy sản liên tục đạt kỷ lục, với 11 mặt hàng đạt trên 1 tỷ USD, trong đó 7 mặt hàng trên 3 tỷ USD. Điều này nâng cao uy tín nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế và mở rộng cơ hội hội nhập với các FTA.

Thay đổi nông thôn và phát triển bền vững

Diện mạo nông thôn ngày càng hiện đại, thu hẹp khoảng cách với đô thị, nâng cao đời sống nhân dân. Du lịch nông thôn gắn với bản sắc văn hóa và chương trình OCOP góp phần bảo tồn cảnh quan, môi trường và văn hóa.

Lực lượng nông dân chuyên nghiệp được hình thành, nhiều nông dân giỏi trở thành “đầu tàu”, nắm bắt công nghệ, nâng cao năng suất lao động.

Tài nguyên thiên nhiên được quản lý chặt chẽ, nâng cao hiệu quả sử dụng, bảo đảm công bằng và đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội. Công tác phòng, chống thiên tai chuyển mạnh sang chủ động phòng ngừa và thích ứng biến đổi khí hậu, tạo nền tảng phát triển bền vững.

Nông nghiệp Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ: từ vai trò trụ đỡ sang lực lượng tiên phong dẫn dắt chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ, phát triển doanh nghiệp và nâng cao xuất khẩu. Hoàn thiện thể chế, áp dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số và tăng cường liên kết giữa nông dân, doanh nghiệp và nhà nước sẽ giúp nông nghiệp trở thành động lực tiên phong, đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng với thị trường quốc tế.

Các đại biểu tham dự cuộc họp đánh giá kết quả 3 năm thực hiện Nghị quyết 19-NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, thảo luận về vai trò tiên phong của ngành nông nghiệp trong nền kinh tế