Đại biểu Quốc hội: Không thể để sàn thương mại điện tử “đứng ngoài cuộc” khi xảy ra rủi ro

Tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách ngày 30/9, bà Trịnh Thị Tú Anh, Ủy viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, cho rằng thương mại điện tử phát triển nhanh, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro lớn. Các nền tảng trực tuyến hiện nay không chỉ đóng vai trò trung gian mà còn trực tiếp tham gia vào việc quảng bá, gợi ý sản phẩm qua hệ thống thuật toán. Vì vậy, khi sản phẩm được ưu tiên hiển thị gây thiệt hại cho khách hàng, sàn không thể “đứng ngoài cuộc” mà phải có trách nhiệm bồi thường.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh phát biểu tại hội nghị, ngày 30/9. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội

Đại biểu nhấn mạnh, việc minh bạch thông tin về nguồn gốc, chất lượng, thông số sản phẩm, điều kiện giao hàng và phương thức thanh toán là yêu cầu bắt buộc, giúp người mua có cơ sở đưa ra quyết định đúng đắn, hạn chế nguy cơ mua phải hàng giả. Bà cũng đề xuất thành lập trọng tài điện tử độc lập để giải quyết tranh chấp phát sinh trong giao dịch trực tuyến, với ưu điểm là nhanh chóng, chi phí thấp và dễ thực thi.

Ngoài ra, các nền tảng phải tăng cường ứng dụng công nghệ nhằm phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi gian lận thương mại, quảng cáo sai lệch và hàng giả. Trách nhiệm chính trong việc giám sát chi tiết không còn dồn hết vào cơ quan Nhà nước mà chuyển một phần sang chính nền tảng. Vai trò của cơ quan quản lý sẽ là kiểm tra và giám sát việc thực hiện nghĩa vụ của các sàn.

Theo Bộ Công Thương, đến cuối năm 2024, cả nước có hơn 1.048 website và ứng dụng thương mại điện tử, tăng gấp 27 lần so với năm 2013. Cùng với sự phát triển bùng nổ này, tình trạng vi phạm cũng ngày càng phức tạp. Chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, cơ quan chức năng đã yêu cầu gỡ bỏ hơn 34.600 sản phẩm vi phạm và chặn trên 11.500 gian hàng không minh bạch thông tin theo quy định.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, trách nhiệm bảo vệ người tiêu dùng đã được quy định trong Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, nhưng sẽ tiếp tục được cụ thể hóa trong dự thảo Luật Thương mại điện tử. Bộ cũng đang cân nhắc tận dụng bộ máy hiện có, như Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, để đảm nhận việc giám sát, xử lý vi phạm, thay vì thành lập thêm cơ quan mới.

Dự thảo Luật Thương mại điện tử dự kiến được trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 10/2025. Nếu được thông qua, đây sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng để nâng cao trách nhiệm của sàn thương mại điện tử, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đồng thời góp phần xây dựng môi trường kinh doanh trực tuyến minh bạch, bền vững và nâng cao uy tín thương hiệu Việt.