Kinh tế tư nhân: Gỡ rào cản, trao trọng trách để bứt phá

Kinh tế tư nhân: Gỡ rào cản, trao trọng trách để bứt phá.

“Bộ tứ trụ cột” tạo nền tảng cho đột phá phát triển

Phát biểu tại diễn đàn ngày 5/6 do Báo Người Lao Động tổ chức, TS Trần Du Lịch, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế TP HCM, khẳng định Việt Nam đang đứng trước thời cơ lớn để bứt phá nhờ vào loạt nghị quyết quan trọng vừa được Bộ Chính trị ban hành. Ông gọi đây là “bộ tứ trụ cột” gồm: Nghị quyết 68-NQ/TW năm 2025 về phát triển kinh tế tư nhân; Nghị quyết 57-NQ/TW năm 2024 về khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo; Nghị quyết 59-NQ/TW năm 2025 về hội nhập quốc tế; và Nghị quyết 66-NQ/TW năm 2025 về đổi mới công tác xây dựng pháp luật.

Theo TS Trần Du Lịch, để triển khai thành công các nghị quyết này, điều kiện tiên quyết là phải cải cách mạnh mẽ bộ máy nhà nước, tổ chức lại hệ thống quản lý theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. “Nếu được thực hiện đồng bộ, bộ tứ nghị quyết sẽ góp phần xây dựng một nhà nước kiến tạo, đồng hành cùng doanh nghiệp, mở ra một kỷ nguyên phát triển mới”, ông nhận định.

TS Trần Du Lịch, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế TP HCM. Ảnh NLĐ

Trong đó, Nghị quyết 68 nhấn mạnh vai trò then chốt của kinh tế tư nhân. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn gặp nhiều rào cản vô hình từ hệ thống điều kiện kinh doanh chồng chéo, phức tạp. TS Lịch cho rằng cần định vị lại vị trí của khu vực tư nhân không chỉ trong chính sách mà cả trong thực thi pháp luật. Ông cũng nhắc lại hành trình phát triển đầy chông gai của khu vực này suốt từ những năm 1990 đến nay, từ “không được tham gia” đến “phải xin phép” rồi mới được đăng ký tự do theo Luật Đầu tư 2014. Song, sự cải thiện vẫn chưa đủ để tạo môi trường thật sự thông thoáng cho doanh nghiệp phát triển bền vững.

Gỡ thể chế, tạo hành lang pháp lý minh bạch, ổn định

Các chuyên gia và doanh nghiệp tại diễn đàn đồng loạt chỉ ra những điểm nghẽn khiến khu vực tư nhân chưa thể phát huy hết tiềm năng. Luật sư Trương Thị Hòa nhấn mạnh yếu tố then chốt là sự an toàn pháp lý. “Nếu môi trường pháp lý không ổn định, minh bạch thì doanh nghiệp không thể yên tâm đầu tư hay mở rộng sản xuất”, bà nói.

Luật sư Hòa đánh giá cao tinh thần “không hình sự hóa quan hệ kinh tế - dân sự” được nêu rõ trong Nghị quyết 68. Bà kiến nghị cần sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự theo hướng thể chế hóa nguyên tắc này. Đồng thời, hoạt động thanh - kiểm tra cần đổi mới theo hướng cảnh báo, hỗ trợ thay vì xử lý sau vi phạm.

Luật sư Trương Thị Hòa. Ảnh NLĐ

Ông Trần Anh Dũng, Giám đốc điều hành Công ty CP Phát triển Hùng Hậu, bày tỏ mong muốn Nhà nước thực hiện “cuộc cách mạng thực sự” trong cải cách thủ tục hành chính, tránh tình trạng “trên thông dưới tắc”. Trong khi đó, PGS.TS Trần Đình Thiên, Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, khẳng định: “Không còn lý do gì để không ‘mở hết cỡ’ cho khu vực kinh tế tư nhân. Cần mạnh dạn loại bỏ các chính sách cũ kỹ, lạc hậu để thiết lập hệ thống mới, hiện đại”.

Chia sẻ từ các doanh nghiệp tại diễn đàn cũng phản ánh kỳ vọng rất lớn đối với cơ hội mới. Bà Lý Kim Chi – Chủ tịch Tập đoàn Tân Đông Hiệp – cho biết hệ thống pháp luật hiện còn chồng chéo, thiếu nhất quán, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Ông Phan Hữu Duy Quốc – Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Xây dựng số 1 – đề xuất phát huy liên kết giữa các doanh nghiệp trong nước để đủ sức tham gia các dự án hàng tỷ USD.

Đại diện CT Group cũng đề xuất được đầu tư đường sắt cao tốc TP.HCM – Cà Mau, thí điểm cơ chế đặc thù về đất đai, thuế, vốn và pháp lý trong các lĩnh vực công nghệ cao như vi mạch, drone, tín chỉ carbon, với cam kết đồng hành cùng Chính phủ phát triển bền vững.

Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vietravel, nhấn mạnh cần “may đo” chính sách cho doanh nghiệp thay vì ban hành chung chung. Ông chỉ ra 6 điểm yếu cốt tử cản trở khu vực tư nhân phát triển: thiếu vốn, yếu về quản trị, nguồn nhân lực không đạt yêu cầu, ít đầu tư đổi mới sáng tạo, thiếu liên kết chuỗi giá trị và hạn chế hiểu biết pháp luật.

Tổng Giám đốc BKAV Nguyễn Tử Quảng chia sẻ kinh nghiệm phát triển dòng điện thoại “made in Vietnam” từ hơn 10 năm trước. Theo ông, vấn đề không nằm ở năng lực của doanh nghiệp Việt, mà là ở môi trường thiếu cạnh tranh bình đẳng. Ông đề xuất xây dựng hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch để tạo sân chơi công bằng cho mọi doanh nghiệp, từ đó khu vực tư nhân mới có thể vươn lên mạnh mẽ, đóng góp thực chất vào phát triển kinh tế quốc gia.

Tạo "cú hích" cho kinh tế tư nhân: Trình cơ chế đặc thù ngay trong tháng 5

Động lực mới cho phát triển kinh tế

Nghị quyết 68 chắp cánh thương hiệu Việt