Hỗ trợ doanh nghiệp sau bão là rất cần thiết

Nhà xưởng của Công ty Jinka ở khu công nghiệp Đồ Sơn, Hải Phòng bị hư hỏng nặng sau bão ngày 9/9. Ảnh: Lê Tân

Doanh nghiệp lao đao sau bão

Ông Trần Đình Long - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hòa Phát chia sẻ, đợt bão vừa qua, Hòa Phát ở Hải Dương bị ảnh hưởng nặng nề và DN đang tích cực xử lý với tinh thần chủ động tự khắc phục. Đại diện Hòa Phát rất ấn tượng với các chỉ đạo sát sao của Chính phủ. Theo ông Long các chính sách hoãn, giãn nợ, giảm lãi suất, phát triển thị trường là rất cần thiết với các DN.

“Thời gian tới, các cơ quan quản lý tiếp tục đẩy nhanh hơn nữa quá trình tháo gỡ vướng mắc về thể chế, mỗi thứ, mỗi khâu làm nhanh hơn một chút thì DN sẽ bớt khó khăn rất nhiều” – ông Long nói.

Sức tàn phá của bão số 3 đã khiến cho các DN tại nhiều tỉnh, thành lao đao. Theo Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng, đến nay, 100% DN trong khu kinh tế, khu công nghiệp trên địa bàn thành phố đã hoạt động trở lại nhằm đảm bảo không để đứt gãy, gián đoạn chuỗi cung ứng. Trước đó, do ảnh hưởng của cơn bão số 3, nhiều DN trong các Khu công nghiệp VSIP và Nam Cầu Kiền bị ảnh hưởng nặng nề. Nhiều nhà xưởng bị lật mái, nước tràn vào kho và nhà xưởng, đổ cổng, gẫy hỏng hàng rào, biển báo, camera cũng như nhiều trang thiết bị, phương tiện khác… Điều này đồng nghĩa với việc phải tốn kém hàng loạt chi phí để DN khắc phục hậu quả.

Công ty TNHH Việt Trường (Hải Phòng) có 3 nhà máy thì 2 nhà máy bị ảnh hưởng rất nặng. Nguyên liệu công ty nhập khẩu về đang phải tạm lưu container tại cảng, chấp nhận chịu chi phí lưu kho và điện cắm tại cảng. DN phải tạm dừng hoạt động 20 ngày để có thể hồi phục, đảm bảo các điều kiện sản xuất trở lại.

Bão số 3 và mưa lũ sau bão đã gây thiệt hại, ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản. Đây cũng là hai lĩnh vực có tăng trưởng cao nhất trong các lĩnh vực của ngành nông nghiệp. Tính toán sơ bộ ban đầu, ngành thủy sản thiệt hại khoảng 2.500 tỷ đồng, ngành chăn nuôi cũng khoảng 2.000 tỷ đồng.

Ngành chăn nuôi, thủy sản thiệt hại nặng nề

Ông Phạm Kim Đăng - Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT) cho biết, tính đến ngày 18/9, bão số 3 đã làm 22.514 con gia súc, 3.097.000 con gia cầm bị chết. Trong đó, 5 tỉnh bị thiệt hại lớn nhất là Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội, Thái Nguyên, Yên Bái.

Theo lãnh đạo Cục Chăn nuôi, bên cạnh thiệt hại về gia súc, gia cầm chết thì cho đến nay thiệt hại về chuồng, trại chưa thể thống kê hết được. Cục Chăn nuôi đã hướng dẫn các địa phương vận dụng chính sách hiện có để tái đàn, xây dựng kế hoạch phục hồi, kịch bản về nguồn cung cấp giống... Đến nay, Cục Chăn nuôi cũng kêu gọi được hơn 50 DN tài trợ tiền mặt, con giống, thức ăn... với tổng số tiền gần 79 tỷ đồng để giúp phục hồi chăn nuôi trong thời gian tới.

Còn thông tin từ Cục Thuỷ sản (Bộ NNPTNT) cho biết, theo thống kê chưa đầy đủ, có khoảng 19.956ha mặt nước nuôi trồng thủy sản, 4.246 lồng bè bị hư hỏng, cuốn trôi, gây thiệt hại nghiêm trọng cả về cơ sở vật chất và nuôi trồng thuỷ sản. Hải Phòng và Quảng Ninh là hai địa phương bị ảnh hưởng nặng nề nhất do cơn bão số 3.

Ông Trần Đình Luân - Cục trưởng Cục Thủy sản cho biết, theo báo cáo sơ bộ của địa phương các tỉnh phía Bắc từ Quảng Ninh đến Nghệ An, tổng diện tích nuôi trồng thủy sản bị vỡ bờ bao, ngập lụt và ước thiệt hại khoảng 23.595ha. Trong đó, diện tích nuôi tôm nước lợ thiệt hại 8.104,14ha, thuỷ sản nước ngọt bị ảnh hưởng do ngập lụt 14.241ha; diện tích nuôi nhuyễn thể và thủy sản khác là 4.070,20ha; số lồng bè bị thiệt hại khoảng 4.592 ô lồng. Ước thiệt hại về nuôi trồng thủy sản do bão số 3 và mưa lũ sau bão khoảng hơn 2.500 tỷ đồng.

Không chỉ phá hủy hạ tầng, bão còn làm thay đổi đáng kể chất lượng nước tại các vùng nuôi trồng, gây ra những tác động tiêu cực lâu dài. Mưa lớn từ bão làm trôi đất đá và chất thải vào các ao hồ và vịnh biển, khiến nồng độ ô nhiễm trong nước tăng cao. Điều này gây sốc môi trường cho nhiều loài thủy sản nhạy cảm như cá biển và tôm, dẫn đến tỷ lệ chết cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản lượng nuôi trồng. Ở khu vực Đồ Sơn (Hải Phòng), nồng độ muối trong nước biển giảm mạnh do mưa lớn, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của các loài thủy sản như cá giò và cá bớp, vốn rất nhạy cảm với độ mặn.

Bà Nguyễn Thị Hải Bình - Tổng Giám đốc STP Group, cho biết khu vùng nuôi của công ty tại Quảng Ninh bị đứt và trôi đi hết. Các thiết bị máy tính điều khiển công ty gắn tại các lồng nuôi đều bị đánh chìm và không hoạt động được. Mặc dù đến nay, công ty xác định được định vị của các thiết bị này nhưng vẫn chưa đi trục vớt được để kiểm tra xem còn hoạt động được không. Công ty bị mất toàn bộ lưới neo, phù du, sinh vật, nhiều cá lớn cỡ khoảng 40kg/con cũng bị trôi. Ước thiệt hại của công ty khoảng gần 10 tỷ đồng.

Còn theo ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep), bão số 3 gây gián đoạn nghiêm trọng chuỗi cung ứng và logistics. Hệ thống giao thông bị tắc nghẽn do mưa lũ và hư hỏng khiến quá trình vận chuyển nguyên liệu từ các vùng nuôi đến nhà máy chế biến bị trì hoãn.

Theo ông Nam, các DN xuất khẩu thủy sản không chỉ phải đối mặt với chi phí tăng do gián đoạn vận chuyển mà còn gặp khó khăn trong việc bảo quản hàng hóa. Nhiều chuyến hàng bị hoãn, phải lưu trữ trong thời gian dài có thể khiến chất lượng sản phẩm bị giảm sút, làm tăng nguy cơ thua lỗ.

Giới chuyên gia nhận định, các DN sẽ phải mất nhiều thời gian và nguồn lực để khôi phục lại cuộc sống cũng như quay trở lại sản xuất, kinh doanh bình thường.

Đáng lưu ý, thời điểm này là cao điểm sản xuất và xuất khẩu để DN hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế năm. Vì vậy, “phao” hỗ trợ DN cần được thực hiện sớm nhất có thể.

Chính phủ ra chính sách hỗ trợ khả thi, kịp thời

Ông Lê Trung Kiên, Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng thăm hỏi, động viên, kiểm tra tại một số doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài bị thiệt hại, ảnh hưởng của bão số 3 tại Khu Công nghiệp Deep C.

Theo TS Tô Hoài Nam, ngay sau khi cơn bão đi qua, hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sản xuất, kinh doanh là vấn đề được Chính phủ và các bộ, ngành, đơn vị chức năng quan tâm hàng đầu. Mới đây nhất, ngày 17/9, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 143/NQ-CP về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để khẩn trương khắc phục hậu quả bão số 3 (Yagi), nhanh chóng ổn định tình hình Nhân dân, đẩy mạnh khôi phục sản xuất kinh doanh, tích cực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát tốt lạm phát , tiếp tục phấn đấu tăng trưởng kinh tế cả năm 2024 khoảng 6,8-7%.

Trong đó, quan điểm của Chính phủ là chính sách, giải pháp hỗ trợ phải nhanh, khả thi, kịp thời, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm, trực tiếp vào các đối tượng bị ảnh hưởng; Khôi phục nhanh chuỗi sản xuất, cung ứng, lao động, phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh.

Theo đó, để giải quyết khó khăn về dòng vốn cho doanh nghiệp, Chính phủ giao Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng chủ động tính toán phương án hỗ trợ, thực hiện cơ cấu lại thời hạn, giữ nguyên nhóm nợ, xem xét miễn, giảm lãi vay cho các khách hàng bị thiệt hại, xây dựng các chương trình tín dụng mới với lãi suất ưu đãi phù hợp, tiếp tục cho vay mới đối với khách hàng để khôi phục sản xuất kinh doanh sau bão; Ngân hàng Chính sách xã hội tập trung đẩy nhanh việc giải ngân các chương trình tín dụng chính sách; rà soát, tổng hợp thiệt hại của khách hàng vay vốn tại ngân hàng, xây dựng nhu cầu cho khách hàng vay mới và đề xuất nguồn vốn…

Đồng thời, Chính phủ giao Bộ Tài chính khẩn trương thực hiện hiệu quả các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất, thuê mặt nước...; giao Bộ Công thương nghiên cứu, đề xuất chính sách hỗ trợ khôi phục nhanh chóng các cơ sở logistic và kho bãi bị hư hỏng để đảm bảo không bị gián đoạn chuỗi cung ứng; Nghiên cứu việc áp dụng giá điện cho cơ sở lưu trú du lịch ngang bằng với giá điện sản xuất.

Riêng đối với các doanh nghiệp du lịch, Chính phủ chỉ đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các địa phương cho phép cơ sở kinh doanh du lịch tại địa phương bị ảnh hưởng được giảm 80% tiền ký quỹ kinh doanh dịch vụ lữ hành đến tháng 6/2025.

Kiến nghị thêm nhiều chính sách thiết thực hỗ trợ doanh nghiệp

Trước thực trạng của doanh nghiệp, trên cơ sở Nghị quyết số 143/NQ-CP của Chính phủ, ngày 18/9, VCCI đã gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sản xuất, kinh doanh sau bão Yagi.

VCCI nhận định, việc khôi phục sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp hiện nay gặp rất khó khăn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tăng trưởng kinh tế và sinh kế của nhiều người dân, người lao động. Đây là thời điểm rất cần những chính sách kinh tế phù hợp để doanh nghiệp các tỉnh miền Bắc nhanh chóng tái thiết, khôi phục sản xuất kinh doanh, góp phần giảm thiệt hại về lâu dài của cơn bão, bảo đảm sinh kế cho người dân.

Theo đó, VCCI đề xuất, miễn tiền thuê mặt nước cho các cơ sở nuôi trồng thuỷ hải sản đến hết năm 2025. Cụ thể, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp các tỉnh miền Bắc nhanh chóng tái thiết, khôi phục sản xuất kinh doanh sau bão lũ chia thành 2 nhóm. Nhóm 1 là dành cho các ngành, lĩnh vực, địa phương chịu thiệt hại nặng nề nhất từ bão Yagi, gồm tàu cá khai thác thuỷ hải sản, tàu du lịch, lồng bè nuôi trồng thuỷ hải sản trên mặt biển, sông, suối, ao hồ. Các giải pháp được đề xuất gồm các khoản hỗ trợ dựa trên thiệt hại thực tế, do UBND cấp xã và chủ tàu thống kê. Các đề xuất hỗ trợ dưới hình thức miễn tiền thuê mặt nước, miễn các loại phí, lệ phí cũng như đề xuất miễn hoặc giảm các loại thuế được kiến nghị.

Đặc biệt, VCCI đề nghị các giải pháp đề xuất gồm hỗ trợ thiệt hại theo Nghị định 02/2017/NĐ-CP về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh được áp dụng cho cả các doanh nghiệp nuôi trồng thuỷ hải sản.

Bên cạnh đó, VCC đề xuất cân nhắc giảm thuế giá trị gia tăng, gia hạn thời điểm nộp thuế. Theo đó, kiến nghị đưa doanh nghiệp vào nhóm đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai. VCCI đề nghị Thủ tướng Chính phủ cân nhắc giảm thuế giá trị gia tăng đối với xăng dầu từ mức 10% xuống mức 8% từ tháng 9 – 12/2024 đối với các cơ sở bán lẻ xăng dầu tại các địa phương chịu thiệt hại bởi bão lũ, đặc biệt là các địa phương vùng núi phía Bắc.

Đối với các khách hàng sử dụng điện tại các địa phương chịu thiệt hại bởi bão lũ, VCCI kiến nghị Thủ tướng cân nhắc giảm thuế giá trị gia tăng đối với mặt hàng điện từ mức 8% xuống 6%.

VCCI kiến nghị tiếp tục gia hạn thời điểm nộp thuế GTGT, TNDN và tiền thuê đất cho các doanh nghiệp tại các địa phương chịu ảnh hưởng của bão lũ sang năm 2025; giãn thời điểm nộp các khoản nộp cho bảo hiểm xã hội từ 4 đến 6 tháng cho các doanh nghiệp tại các địa phương chịu thiệt hại của bão lũ.

Đặc biệt, VCCI tiếp tục đề xuất giảm 50% kinh phí công đoàn nộp lên cấp trên cơ sở cho các doanh nghiệp tại các tỉnh chịu thiệt hại của bão lũ đến hết tháng 12/2024 và giãn thời điểm nộp đến năm 2025.

Cùng với đó, VCCI đề nghị Thủ tướng chỉ đạo việc chi Quỹ phòng chống thiên tai để cứu trợ, khắc phục hậu quả của bão Yagi. Đây là Quỹ do doanh nghiệp và người lao động đóng góp nhưng đến năm 2023 còn kết dư gần 2000 tỷ đồng.

Tăng cường các biện pháp quản lý, điều hành giá sau bão Yagi

Hỗ trợ khẩn cấp cho Lào Cai khắc phục thiệt hại do bão số 3

Trong đại bão Yagi, nghĩ về truyền thống, lịch sử, hiện tại và tương lai của quốc gia, dân tộc