Hàng Việt chinh phục thị trường Australia: Cơ hội và thách thức song hành

Nhờ hàng loạt hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (như CPTPP, RCEP, AANZFTA), hàng hóa Việt đang ngày càng có lợi thế thuế quan. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội rộng mở, doanh nghiệp Việt vẫn đang phải đối mặt với những rào cản nghiêm ngặt về chất lượng, cạnh tranh khốc liệt.

Cơ hội rộng mở từ các hiệp định thương mại

Việt Nam và Australia đều là thành viên của các hiệp định thương mại tự do quan trọng như CPTPP, RCEP và AANZFTA. Đây là nền tảng giúp hàng Việt khi xuất khẩu sang Australia được hưởng ưu đãi thuế quan lớn, nhiều sản phẩm gần như đã được xóa bỏ thuế nhập khẩu.

Nhờ ưu đãi này, kim ngạch thương mại song phương liên tục tăng trưởng. Năm 2023, tổng kim ngạch Việt Nam – Australia đạt gần 14 tỷ USD, trong đó xuất khẩu của Việt Nam giữ vai trò chủ lực. Bước sang 5 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu sang thị trường này đã tăng hơn 31% so với cùng kỳ, cho thấy dư địa tăng trưởng còn rất dồi dào.

Những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như thủy sản, cà phê, hạt điều, gỗ, cao su, hàng dệt may… đều phù hợp với nhu cầu tiêu dùng tại Australia. Đặc biệt, các sản phẩm nông sản nhiệt đới và hải sản đông lạnh đang ngày càng được người dân Australia ưa chuộng.

Australia được coi là một thị trường đầy tiềm năng cho hàng hóa Việt Nam nhờ các hiệp định thương mại tự do (FTA)

Cộng đồng người Việt đông đảo tại Australia cũng đóng vai trò cầu nối, giúp sản phẩm Việt dễ dàng tiếp cận hệ thống phân phối, đồng thời tạo thói quen tiêu dùng quen thuộc cho thế hệ thứ hai, thứ ba. Đây là một lợi thế cạnh tranh mà không phải quốc gia nào cũng có được.

Ngoài ra, Việt Nam và Australia còn có hơn 20 cơ chế hợp tác song phương trong nhiều lĩnh vực, từ xúc tiến thương mại, giáo dục, đầu tư đến phát triển bền vững. Những hợp tác này góp phần tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp hai bên tăng cường kết nối, mở rộng thị trường.

Thách thức từ rào cản và cạnh tranh khốc liệt

Dù cơ hội mở rộng, Australia vẫn là thị trường được đánh giá khó tính bậc nhất. Các quy chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm, kiểm dịch động – thực vật, truy xuất nguồn gốc, nhãn mác… luôn được đặt ở mức cao. Nhiều doanh nghiệp Việt còn gặp hạn chế trong việc đảm bảo sự đồng đều về chất lượng sản phẩm, dẫn đến tình trạng lô hàng này đạt chuẩn, lô khác lại không. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín thương hiệu khi xuất khẩu.

Bên cạnh đó, Australia thường xuyên áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại. Tính đến nay, đã có 19 vụ điều tra liên quan đến hàng xuất khẩu Việt Nam tại thị trường này, tập trung chủ yếu vào các mặt hàng như thép mạ, nhôm, hóa chất… Nếu tính rộng ra toàn cầu, con số này đã lên tới gần 300 vụ việc. Rủi ro bị áp thuế chống bán phá giá hay thuế tự vệ luôn hiện hữu, gây áp lực lớn cho doanh nghiệp.

Thị trường Australia cũng chứng kiến sự cạnh tranh quyết liệt từ nhiều đối thủ mạnh. Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia và một số nước Nam Mỹ đều có cơ cấu sản phẩm tương tự Việt Nam, nhưng thường có lợi thế về quy mô sản xuất lớn, thương hiệu mạnh hoặc hệ thống phân phối sẵn có. Trong bối cảnh nền kinh tế Australia có dấu hiệu tăng trưởng chậm lại, nhu cầu tiêu dùng sụt giảm, sức ép cạnh tranh càng trở nên gay gắt.

Giải pháp để doanh nghiệp Việt bứt phá

Để chinh phục và duy trì thị phần tại Australia, doanh nghiệp Việt cần tập trung vào những giải pháp then chốt:

Nâng cao chất lượng sản phẩm: Kiểm soát chặt chẽ quy trình sản xuất, đảm bảo sự đồng đều giữa các lô hàng, tuân thủ nghiêm ngặt tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn của Australia.

Xây dựng thương hiệu bền vững: Không chỉ xuất khẩu thô, doanh nghiệp nên đầu tư xây dựng nhãn hiệu, bao bì chuyên nghiệp, từng bước tạo dựng niềm tin và hình ảnh tích cực trong mắt người tiêu dùng bản địa.

Chủ động ứng phó với phòng vệ thương mại: Doanh nghiệp cần chuẩn bị hồ sơ, dữ liệu minh bạch để chứng minh sản phẩm không bán phá giá, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các hiệp hội và cơ quan quản lý trong quá trình điều tra.

Tận dụng tối đa ưu đãi từ FTA: Đa dạng hóa sản phẩm xuất khẩu, chú trọng phát triển các mặt hàng có giá trị gia tăng cao thay vì chỉ tập trung vào nông sản và hàng thô.

Đẩy mạnh xúc tiến thương mại: Tham gia hội chợ, triển lãm tại Australia, kết nối trực tiếp với nhà nhập khẩu, tận dụng sự hỗ trợ từ các cơ quan thương vụ để mở rộng kênh phân phối.

Australia là thị trường đầy tiềm năng nhưng cũng tiềm ẩn không ít thách thức. Cơ hội đến từ ưu đãi thuế quan, nhu cầu tiêu dùng đa dạng và cộng đồng người Việt đông đảo. Song, doanh nghiệp Việt cần kiên trì đầu tư chất lượng, xây dựng thương hiệu và chủ động ứng phó với rào cản thương mại để khẳng định vị thế. Chỉ khi kết hợp được cơ hội và chiến lược dài hạn, hàng Việt mới có thể bứt phá và đứng vững tại một thị trường “khó tính nhưng công bằng” như Australia.