Thép cuộn Việt Nam được loại trừ khỏi áp thuế tự vệ tạm thời tại Nam Phi

Việt Nam được loại trừ khỏi biện pháp tự vệ tạm thời đối với sản phẩm thép cuộn chống ăn mòn

Theo Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), Phái đoàn Việt Nam tại Geneva cho biết Ủy ban Quản lý Thương mại quốc tế Nam Phi (ITAC) đã ban hành thông báo áp dụng biện pháp tự vệ tạm thời đối với sản phẩm thép cuộn chống ăn mòn (còn được gọi là Corrosion resistant steel coil) nhập khẩu vào Khối Liên minh hải quan Nam Phi (SACU). Theo thông báo này, Việt Nam được loại trừ khỏi biện pháp do là quốc gia đang phát triển có thị phần nhập khẩu dưới 3% và tổng lượng nhập khẩu từ các nước cùng nhóm không vượt quá 9%, phù hợp quy định của WTO.

Sản phẩm bị điều tra là Thép cuộn chống ăn mòn (Corrosion resistant steel coil) được phân loại theo mã hàng hóa nhập khẩu của Cộng hòa Nam Phi 7210.61.20, 7210.61.30, 7225.92.25 và 7225.92.35. Ngày khởi xướng điều tra là ngày 17/1/2025 (vụ việc đã được khởi xướng ngày 27/12/2024 trước đó, nhưng sau đó đã được chấm dứt và khởi xướng lại cùng ngày). Giai đoạn điều tra từ tháng 5/2021 đến tháng 4/2024.

Thép cuộn xuất khẩu. (Ảnh minh họa)

Trong thông báo Kết luận sơ bộ, Ủy ban Quản lý Thương mại quốc tế Nam Phi cho rằng lượng nhập khẩu có sự gia tăng mạnh, đột ngột, rõ nét và gần trong giai đoạn điều tra, với mức gia tăng 17,16% từ năm 2022 đến 2023. Lượng nhập khẩu chủ yếu đến từ Trung Quốc.

Ngoài ra, Ủy ban Quản lý Thương mại quốc tế Nam Phi sơ bộ kết luận rằng ngành sản xuất của SACU đã phải đối mặt với thiệt hại nghiêm trọng trong thời kỳ điều tra. Các chỉ tiêu như sản lượng, doanh số bán hàng trong nước, lợi nhuận, thị phần, tỉ lệ sử dụng công suất và nhân công đều suy giảm đáng kể trong giai đoạn điều tra.

Mặc dù có một số nguyên nhân khác góp phần gây ra thiệt hại, như việc suy giảm cầu đối với thép, giảm đầu tư cơ sở hạ tầng, gia tăng chi phí đầu vào, hạn chế về logistics và cung cấp năng lượng… nhưng đây không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra thiệt hại của ngành sản xuất trong nước.

ITAC cho rằng một số yếu tố sau đã dẫn tới sự gia tăng hàng nhập khẩu đột ngột vào Cộng hòa Nam Phi, như sự dư thừa công suất và suy thoái kinh tế ở Trung Quốc kể từ năm 2021 đã dẫn tới việc gia tăng xuất khẩu vào Cộng hòa Nam Phi.

Thuế quan mà các quốc gia sử dụng áp dụng để bảo vệ ngành sản xuất thép trong nước dẫn đến hoạt động xuất khẩu thép của Trung Quốc đã được chuyển hướng sang các quốc gia có mức thuế thấp hơn. Căn cứ nội dung trên, ITAC đề xuất áp dụng mức thuế tự vệ tạm thời ở mức 52,34% trong thời gian 200 ngày cho đến khi có kết luận cuối cùng của vụ việc.

Về loại trừ khỏi biện pháp tự vệ, theo quy định của WTO, các quốc gia đang phát triển có thị phần nhập khẩu dưới 3% và tổng lượng nhập khẩu của các quốc gia này không lớn hơn 9% có thể được loại trừ khỏi biện pháp tự vệ. Việt Nam nằm trong danh sách các nước được loại trừ do thỏa mãn tiêu chí có lượng nhập khẩu dưới 3% vào Cộng hòa Nam Phi.

Trước đó, Cục Phòng vệ thương mại Việt Nam đã gửi thư tới ITAC nêu quan điểm của Việt Nam và đề nghị loại trừ khỏi biện pháp tự vệ. Phía ITAC đã phản hồi ngày 11/4/2025, khẳng định sẽ xem xét nghiêm túc lập luận của Việt Nam trong quá trình xây dựng kết luận sơ bộ.

Việc Việt Nam được loại trừ trong quyết định lần này góp phần hỗ trợ doanh nghiệp tiếp tục duy trì xuất khẩu thép cuộn chống ăn mòn sang khối SACU trong thời gian tới. Các doanh nghiệp và hiệp hội cần tiếp tục theo dõi diễn biến vụ việc cho đến khi có kết luận cuối cùng.

Thép chống ăn mòn (thép mạ) là loại thép được phủ một lớp kim loại khác (thường là kẽm, nhưng cũng có thể là các kim loại khác như niken, crom) lên bề mặt để tăng cường khả năng chống ăn mòn. Lớp mạ này đóng vai trò như một lớp bảo vệ, ngăn chặn thép tiếp xúc trực tiếp với môi trường, từ đó làm chậm quá trình oxy hóa và gỉ sét, kéo dài tuổi thọ của thép. Trên thị trường hiện nay, một số doanh nghiệp tiêu biểu cung cấp thép chống ăn mòn như:

Hiện chưa có số liệu thống kê chính thức về sản lượng thép chống ăn mòn của Việt Nam xuất khẩu sang Nam Phi. Tuy nhiên, việc Nam Phi quyết định không áp dụng mức thuế tự vệ hơn 52% đối với mặt hàng này được coi là cơ hội lớn để các doanh nghiệp Việt mở rộng thị phần và đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường tiềm năng này trong thời gian tới.