Chống hàng giả - Cuộc chiến sống còn trong kỷ nguyên số

Không còn là những sản phẩm rẻ tiền, lỗi thời hay bao bì sơ sài, hàng giả năm 2025 đã nâng cấp đáng kể về độ tinh vi. Theo Tổng cục Quản lý thị trường, chỉ trong quý I/2025, lực lượng chức năng cả nước đã xử lý gần 5.200 vụ vi phạm liên quan đến hàng giả, hàng nhái, tăng 22% so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, hơn 60% các vụ việc được phát hiện trên nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội và livestream bán hàng.

Bị làm nhái thương hiệu, giả mạo bao bì, “chiếm dụng” uy tín doanh nghiệp, hàng thật đang chịu thiệt hại nặng nề. Theo Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao, có đến 78% doanh nghiệp ngành tiêu dùng nhanh (FMCG) từng bị làm giả sản phẩm. Trong số này, 43% bị ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu và uy tín thương hiệu.

Hàng giả hiện nay sử dụng cả AI, in 3D, deepfake để sản xuất tem truy xuất nguồn gốc, làm giả mã QR hoặc clip xác minh hàng hóa. Một số còn xây dựng website giả mạo, dùng blockchain "rởm" để tạo niềm tin ảo.

“Khi hàng giả bắt đầu sử dụng công nghệ thông minh, cuộc chiến không còn đơn thuần là kiểm tra chất lượng nữa. Đây là cuộc đối đầu công nghệ toàn diện,” ông Phạm Văn Minh, chuyên gia logistics và chuỗi cung ứng, cảnh báo.

Trước sức ép, nhiều doanh nghiệp Việt đã tăng tốc đầu tư vào các hệ thống xác minh sản phẩm. Theo Bộ Công Thương, số lượng doanh nghiệp ứng dụng mã QR động, blockchain truy xuất nguồn gốc tăng gấp đôi trong năm 2025, đạt gần 9.000 đơn vị.

Hàng giả hiện nay sử dụng cả AI, in 3D, deepfake (ảnh minh họa)

Nhiều doanh nghiệp còn phát triển ứng dụng di động để người tiêu dùng có thể kiểm tra nhanh nguồn gốc sản phẩm bằng ảnh chụp hoặc mã xác thực tích hợp AI.

Ý thức tiêu dùng đang chuyển biến mạnh. Theo khảo sát của Nielsen Việt Nam quý I/2025, có 64% người tiêu dùng sẵn sàng chi thêm 10–20% cho sản phẩm có xác thực rõ ràng, 72% tin rằng hàng giả là mối đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe.

Luật Bảo vệ người tiêu dùng sửa đổi năm 2025 đã bổ sung hàng loạt quy định mới. Doanh nghiệp bán hàng online bắt buộc công bố nguồn gốc hàng hóa; các mã sản phẩm phải tích hợp vào hệ thống truy xuất điện tử quốc gia. Vi phạm nhiều lần sẽ bị xử phạt nặng, thậm chí rút giấy phép hoạt động.

Năm 2025 đặt ra một thông điệp rõ ràng: không còn chỗ cho sự dễ dãi. Trong thời đại mà công nghệ có thể dùng để làm giả mọi thứ, niềm tin trở thành tài sản quý giá nhất. Doanh nghiệp nếu không đổi mới, không minh bạch và không theo kịp công nghệ xác thực sẽ bị chính người tiêu dùng loại bỏ.

“Chống hàng giả không còn là nhiệm vụ riêng của lực lượng chức năng, mà là cuộc chiến sống còn của toàn bộ nền kinh tế,” chuyên gia thương hiệu Trần Quốc Bảo nhận định.

Phó Thủ tướng: Không để buôn lậu, hàng giả hoành hành gây hại cho người dân

Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả

Làm gì để trở thành người tiêu dùng thông minh trước vấn nạn hàng giả?