Đẩy mạnh cải cách thủ tục và tích hợp dữ liệu để minh bạch thị trường bất động sản

Chiều 18/11, trong phiên họp được Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định chủ trì, Quốc hội nghe Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra về dự thảo Nghị quyết quy định các cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn khi thi hành Luật Đất đai. Đại diện cơ quan soạn thảo cho biết sau hơn một năm triển khai, Luật Đất đai 2024 đã tạo chuyển biến trong quản lý, sử dụng đất, nhưng quá trình thực hiện vẫn xuất hiện nhiều vướng mắc cần được tháo gỡ kịp thời.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết nhiều nội dung trong luật đang phát sinh điểm nghẽn, đặc biệt là việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng và thu hồi đất. Ông nhấn mạnh yêu cầu hoàn thiện quy định về định giá đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư, cũng như cơ chế chuyển tiếp liên quan đến bảng giá đất khi điều chỉnh theo thực tiễn thị trường.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng

Trong Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi khẳng định Ủy ban tán thành với sự cần thiết ban hành Nghị quyết. Ông đề nghị làm rõ thêm các căn cứ tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và quy trình áp dụng hệ số điều chỉnh, để tránh cách hiểu khác nhau giữa các địa phương. Theo ông, tính minh bạch phải được đặt lên hàng đầu vì liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người dân và doanh nghiệp.

Một trong những nội dung quan trọng của dự thảo là quy định về tỷ lệ đồng thuận của người sử dụng đất trong trường hợp thỏa thuận để Nhà nước thu hồi đất. Ủy ban đề nghị làm rõ tỷ lệ diện tích và tỷ lệ chủ sử dụng đồng ý, đồng thời yêu cầu có cơ chế xử lý minh bạch đối với phần diện tích chưa đạt đồng thuận để tránh phát sinh khiếu kiện.

Liên quan đến định giá đất, ông Phan Văn Mãi nêu rõ vấn đề chênh lệch giữa giá thỏa thuận trên thị trường và bảng giá đất. Nếu việc tính toán không hợp lý, người dân có thể chịu thiệt khi bị thu hồi đất. Do đó, Ủy ban đề nghị hoàn thiện cơ chế định giá bảo đảm khách quan, công bằng, phù hợp thực tế.

Dự thảo Nghị quyết cũng nhấn mạnh yêu cầu xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai thống nhất, được liên thông với dữ liệu dân cư, nhà ở và thị trường bất động sản. Việc tích hợp này được đánh giá là chìa khóa để giảm thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, đồng thời tăng minh bạch trong quản lý. Các đại biểu cho rằng một hệ thống dữ liệu đầy đủ và đồng bộ sẽ giúp hạn chế rủi ro, ngăn ngừa đầu cơ và hỗ trợ tốt hơn công tác quy hoạch, định giá đất.

Ngoài ra, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề xuất làm rõ các quy định về miễn, giảm nghĩa vụ tài chính liên quan đến tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; quy trình giao đất, cho thuê đất; chuyển mục đích sử dụng; đăng ký đất đai và cấp Giấy chứng nhận. Các nội dung này cần được hoàn thiện để bảo đảm tính khả thi và tránh phát sinh vướng mắc trong thực tiễn.

Nhiều ý kiến đại biểu đánh giá nếu Nghị quyết được thông qua sẽ giúp tạo hành lang pháp lý thống nhất, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về đất đai, giảm thủ tục hành chính, tăng tính công khai và minh bạch. Tích hợp dữ liệu đất đai với thị trường bất động sản được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng quản lý hiện đại, giúp thị trường vận hành ổn định và bảo đảm quyền lợi chính đáng của người sử dụng đất.