Thành lập Quỹ Nhà ở Quốc gia: Bước ngoặt mới cho phát triển nhà ở xã hội

Việc thành lập Quỹ Nhà ở Quốc gia cùng với loạt cơ chế cải cách mang tính đột phá sẽ góp phần giải quyết hiệu quả bài toán nguồn lực

Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Nghị quyết này áp dụng trên phạm vi toàn quốc và được kỳ vọng sẽ tạo ra bước đột phá trong việc gỡ nút thắt về nguồn lực, thủ tục đầu tư và chính sách giá cho nhà ở xã hội.

Quỹ Nhà ở Quốc gia không vì mục tiêu lợi nhuận

Một trong những nội dung nổi bật của Nghị quyết là việc thành lập Quỹ Nhà ở Quốc gia – một quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, có tư cách pháp nhân và hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận.

Quỹ được hình thành từ nhiều nguồn, gồm: ngân sách nhà nước cấp; phần giá trị tương đương quỹ đất đã đầu tư hạ tầng để xây dựng nhà ở xã hội; tiền bán nhà thuộc tài sản công; tiền đấu giá quyền sử dụng đất; cùng các nguồn hỗ trợ tự nguyện, đóng góp của tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, và các nguồn huy động hợp pháp khác.

Nguồn vốn này sẽ được dùng để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, phát triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, tạo lập quỹ nhà cho thuê – đặc biệt là cho công chức, viên chức và người lao động.

Nghị quyết lần này cũng mở đường cho doanh nghiệp bằng hàng loạt cơ chế linh hoạt, đơn giản hóa thủ tục và tháo gỡ các điểm nghẽn lớn. Theo đó: Chủ trương đầu tư được chấp thuận đồng thời với việc giao chủ đầu tư, không cần qua đấu thầu, áp dụng với các dự án xây dựng nhà ở xã hội và nhà ở cho lực lượng vũ trang không sử dụng vốn đầu tư công; dự án chưa có quy hoạch chi tiết hoặc cần điều chỉnh quy hoạch sẽ không phải thực hiện các thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt hoặc điều chỉnh nhiệm vụ quy hoạch chi tiết như trước đây; thủ tục thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi cũng được đơn giản hóa: chủ đầu tư và người quyết định đầu tư tự tổ chức thẩm định và chịu trách nhiệm pháp lý, không cần trình qua cơ quan chuyên môn.

Chính thức thành lập Quỹ Nhà ở Quốc gia: Bước ngoặt mới cho phát triển nhà ở xã hội

Một điểm mới khác là cơ chế tự xác định giá bán, giá thuê mua nhà ở xã hội. Cụ thể: Chủ đầu tư được tự xây dựng và phê duyệt giá bán, giá thuê mua dựa trên phương pháp xác định theo luật và thuê đơn vị tư vấn đủ điều kiện để thẩm tra chi phí; việc xác định giá có thể thực hiện theo từng giai đoạn, phân kỳ đầu tư, hoặc theo từng công trình thành phần; sau khi công trình hoàn thành và nghiệm thu, chủ đầu tư có trách nhiệm thực hiện kiểm toán, quyết toán chi phí và gửi kết quả cho cơ quan chuyên môn của UBND cấp tỉnh để kiểm tra giá bán; nếu chi phí quyết toán cao hơn giá hợp đồng đã ký, chủ đầu tư không được thu thêm phần chênh lệch từ người mua; nếu thấp hơn, phải hoàn trả phần chênh lệch cho người mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội.

Chính sách hỗ trợ toàn diện và đồng bộ

Nghị quyết cũng quy định rõ các điều kiện về nhà ở để được hưởng chính sách hỗ trợ, quy định về thuê nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp. Đồng thời, đề cập đến cơ chế bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, đầu tư hạ tầng kỹ thuật và tạo quỹ đất phục vụ phát triển nhà ở xã hội.

Các điều khoản về chuyển tiếp, tổ chức thực hiện và hiệu lực thi hành cũng được quy định cụ thể nhằm đảm bảo việc triển khai nghị quyết được nhất quán và thực chất.

Việc thành lập Quỹ Nhà ở Quốc gia cùng với loạt cơ chế cải cách mang tính đột phá sẽ góp phần giải quyết hiệu quả bài toán nguồn lực, tăng cung nhà ở xã hội và cải thiện điều kiện an cư cho hàng triệu người dân thu nhập thấp trên cả nước. Đây không chỉ là chính sách an sinh – mà còn là chiến lược phát triển bền vững đô thị và lực lượng lao động.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Không làm nhà ở xã hội ở đất "đầu thừa đuôi thẹo", nơi "khỉ ho cò gáy"

Thủ tướng: Phải ưu tiên nhà ở xã hội trước rồi mới đến nhà ở thương mại

Quốc hội thông qua Nghị quyết thí điểm cơ chế đặc thù phát triển nhà ở xã hội