Nâng tầm ngành điện tử: Cơ hội từ chính sách và liên kết

Công nhân trong dây chuyền lắp ráp thiết bị điện tử tại một nhà máy ở Việt Nam, thể hiện năng lực sản xuất và tiềm năng nâng tầm chuỗi cung ứng của ngành.

Thách thức lớn đối với ngành điện tử

Tại tọa đàm "Đối thoại chính sách với các doanh nghiệp Hàn Quốc trong lĩnh vực điện tử" ngày 14/8 tại Hà Nội, các chuyên gia nhấn mạnh, ngành điện tử Việt Nam – Hàn Quốc đang đứng trước yêu cầu phải nâng tầm chuỗi cung ứng để vượt qua các thách thức về sự phụ thuộc và khoảng cách công nghệ. Các chính sách hỗ trợ mới cùng nhiều đề xuất hợp tác chiến lược được kỳ vọng sẽ tạo ra "cú hích" giúp cả hai bên cùng phát triển bền vững.

Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, cho biết, các tập đoàn lớn như Samsung, LG, SK Hynix đã biến Việt Nam thành trung tâm sản xuất và xuất khẩu điện tử toàn cầu, tạo ra hàng trăm nghìn việc làm và thúc đẩy chuyển giao công nghệ. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu từ Trung Quốc, Hàn Quốc và các quốc gia khác vẫn là rào cản lớn.

Khoảng cách về trình độ công nghệ giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp Việt Nam khiến năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh chưa đồng đều. Ông Koo Bon Kyung, Tổng Giám đốc KOTRA khu vực Đông Nam Á – châu Đại Dương, nhận định dù Việt Nam đã khẳng định vị thế trung tâm sản xuất, các doanh nghiệp nội địa vẫn chủ yếu dừng ở mức lắp ráp đơn giản. Theo ông, việc phân tích chuỗi giá trị để xác định năng lực và nhu cầu chính sách là điều cần thiết cho bước bứt phá tiếp theo.

Các yêu cầu về tiêu chuẩn chất lượng, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững cũng đặt ra áp lực mới. Doanh nghiệp Việt Nam phải thích ứng nhanh với các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế, đồng thời tăng cường năng lực sản xuất linh kiện cao cấp, cải thiện hiệu quả R&D và quản lý chất lượng. Nếu không có chiến lược đồng bộ, ngành điện tử sẽ khó giữ vững vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Giải pháp nâng tầm chuỗi cung ứng

Trước những thách thức đó, Việt Nam đang triển khai chính sách hỗ trợ mạnh mẽ nhằm tạo cú hích cho ngành điện tử. Bà Nguyễn Thị Mỹ Linh, Phó trưởng phòng Công nghiệp hỗ trợ, cho biết Nghị định 205/2025/NĐ-CP sẽ có hiệu lực từ 1/9/2025, cung cấp ưu đãi về công nghệ, nhân lực và tài chính cho ngành công nghiệp hỗ trợ. Các hoạt động R&D, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực sẽ được hỗ trợ tới 70%, mở ra cơ hội thu hút đầu tư lớn và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nội địa.

Từ góc độ hiệp hội, bà Đỗ Thị Thúy Hương, Ủy viên Ban Chấp hành VEIA, đánh giá đây là "cơ hội vàng" cho doanh nghiệp Hàn Quốc. Việt Nam sở hữu lực lượng lao động trẻ, lành nghề, nền kinh tế tăng trưởng nhanh và mạng lưới hiệp định thương mại tự do rộng khắp. Sự cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong việc phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và sản xuất thông minh theo Nghị quyết 57 là cơ sở để hợp tác sâu rộng, thúc đẩy sản phẩm xanh và phát triển bền vững.

VEIA đề xuất ba hướng hợp tác chính: chuyển giao công nghệ và phát triển nguồn nhân lực thông qua trung tâm nghiên cứu chung và đào tạo về công nghệ tiên tiến như AI, IoT và sản xuất chip bán dẫn; đầu tư và liên kết chuỗi cung ứng, xây dựng nhà máy sản xuất linh kiện cao cấp nhằm giảm phụ thuộc nhập khẩu và nâng cao giá trị sản phẩm; thúc đẩy thương mại và sản phẩm xanh, tổ chức hội chợ triển lãm chung, nền tảng B2B trực tuyến và hợp tác nghiên cứu sản phẩm thân thiện môi trường.

Cục trưởng Vũ Bá Phú khẳng định, với quyết tâm của Chính phủ hai nước, sự năng động của doanh nghiệp và hỗ trợ từ các hiệp hội, hợp tác Việt – Hàn trong ngành điện tử sẽ phát triển mạnh mẽ. Mục tiêu kim ngạch 150 tỷ USD vào năm 2030 không chỉ khả thi mà còn góp phần nâng tầm vị thế của hai quốc gia trong chuỗi giá trị toàn cầu. Những chính sách và sáng kiến này không chỉ giúp ngành điện tử bứt phá mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực cho các lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ khác, nâng cao năng lực sản xuất, ứng dụng công nghệ và phát triển bền vững trong nền kinh tế.

Sản phẩm OCOP trên sàn số: Cơ hội và thách thức mới

Hóa đơn điện tử: VCCI đề nghị miễn phạt 2 năm để hỗ trợ hộ kinh doanh

Thương mại điện tử mở đường xuất khẩu mới

Hàng Việt tăng tốc số hóa để rộng đường xuất khẩu sang Mỹ sau thuế mới

Doanh nghiệp nhỏ trên sàn TMĐT: Vượt khó tìm cơ hội phát triển

Hợp tác xã điện tử – Bước tiến số cho kinh tế tập thể