Cơ hội để nông sản Việt tiến vào thị trường Halal

Cơ hội để nông sản Việt tiến vào thị trường Halal.

Halal - thị trường tiềm năng

Thị trường các quốc gia Hồi giáo Halal với hơn 2 tỷ người, đang là một thị trường xuất khẩu tiềm năng cho nông sản Việt Nam. Trong đó, Đông Nam Á là nơi có đông người Hồi giáo nhất thế giới, chiếm khoảng 42% tổng dân số khu vực. Việt Nam lại vị trí địa lý thuận lợi, mở ra cơ hội cho nông sản Việt dễ dàng tiếp cận hàng triệu người tiêu dùng.

Dự đoán chi tiêu cho sản phẩm và dịch vụ Halal sẽ đạt mức 1,67 nghìn tỷ USD vào năm 2025, theo Báo cáo Kinh tế Hồi giáo toàn cầu năm 2022.

Nông nghiệp Việt Nam có đóng góp quan trọng trong bảo đảm an ninh lương thực toàn cầu, cơ bản phù hợp và hoàn toàn đáp ứng các tiêu chuẩn về Halal về thủy sản, hạt tiêu, hạt điều, cà phê, gạo…

Theo Bộ NN&PTNT, với khả năng xuất khẩu trên 50 tỷ USD nông sản mỗi năm, cùng với việc đã xây dựng được các chuỗi cung ứng, đây sẽ cơ hội để nông sản, thủy sản Việt Nam tiến vào thị trường Halal nếu như có sự đầu tư bài bản, hiệu quả, tạo động lực phát triển kinh tế nông nghiệp.

Ông Trương Xuân Trung, Tham tán thương mại Việt Nam tại Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) cho biết quy mô, nhu cầu của thị trường Halal rất lớn. Nếu nhìn vào các số liệu tăng trưởng về tiêu thụ các nhóm mặt hàng chính ở thị trường UAE thì thấy Việt Nam có thế mạnh ở các nhóm mặt hàng như nông sản, nông sản chế biến, ngũ cốc. Để thúc đẩy xuất khẩu hơn nữa các mặt hàng của Việt Nam vào thị trường Halal đòi hỏi các doanh nghiệp Việt phải có giấy chứng nhận Halal để đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu vào thị trường các quốc gia Hồi giáo.

Trong những năm gần đây, số lượng doanh nghiệp Việt Nam đủ tiêu chuẩn xuất khẩu sản phẩm Halal ngày một gia tăng cho thấy sự quan tâm và đầu tư nhiều hơn vào thị trường này. Đáng lưu ý là so với các thị trường xuất khẩu khác như Mỹ hay châu Âu,… chi phí logistics vào thị trường Hồi giáo thường giảm nhiều, vì thế cũng góp phần tăng sức cạnh tranh cho các sản phẩm Việt.

Muốn khai thác thị trường Hồi giáo một cách bài bản, theo các chuyên gia cần có các cơ chế, chính sách hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái cũng như cộng đồng doanh nghiệp làm sản phẩm Halal tại Việt Nam, tránh việc triển khai manh mún, rời rạc, kém hiệu quả như hiện nay. Vì tiêu chuẩn Halal đã không chỉ dừng ở khâu sản xuất mà còn đi vào cả các khâu phân phối, dịch vụ và tiêu dùng.

Việt Nam hiện cũng là một trong những cường quốc xuất khẩu của thế giới (đứng thứ 2 trong khu vực và 23 trên toàn cầu) với thế mạnh là hàng nông sản và thực phẩm chế biến - những sản phẩm có nhu cầu lớn tại thị trường Hồi giáo. Tuy nhiên, chúng ta vẫn chưa có tên trong danh sách 30 nhà cung cấp thực phẩm Halal tiêu biểu của toàn cầu. Nguyên nhân chính, theo các chuyên gia là do chúng ta đang triển khai theo nhu cầu tự phát của từng doanh nghiệp mà chưa có một chiến lược bài bản cấp quốc gia để thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm Halal.

Thị trường khó tính, mang tính đặc thù

Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến, mặc dù nông sản, thủy sản đã xuất khẩu đi nhiều thị trường và xúc tiến thương mại đã có hiệu quả nhưng Việt Nam phải bước chân vào những thị trường khó tính, mang tính đặc thù như thị trường Halal. Qua đó, để các sản phẩm nông sản của Việt Nam có được nhiều phân khúc, nhiều thị trường, kim ngạch xuất khẩu được nhiều hơn.

Theo bà Lý Kim Chi - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh (HUBA), Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh (FFA), các tiêu chuẩn và quy định Halal đang ngày càng nghiêm ngặt.

Theo ghi nhận của Hội Lương thực thực phẩm TP Hồ Chí Minh (FFA), đại đa số các doanh nghiệp có tiềm lực tốt trong hiệp hội như Vinamilk, Bibica, Cholimex,… đều đã có chứng nhận Halal và xuất khẩu sang thị trường Hồi giáo từ nhiều năm nay.

Trong đó, nổi bật là Vinamilk đã thành công chinh phục người tiêu dùng Trung Đông bằng những sản phẩm Halal chất lượng, đáp ứng đầy đủ tiêu chí, yêu cầu của thị trường này. Bắt đầu khai phá từ những năm 2000, đến nay Trung Đông đã trở thành thị trường chủ lực, đóng góp hơn 85% vào tổng doanh thu đến từ hoạt động xuất khẩu của Vinamilk với những dòng sản phẩm trọng tâm như sữa bột, bột dinh dưỡng, sữa đặc,…

"Nhưng nhìn chung giá trị xuất khẩu vẫn còn khiêm tốn so với tiềm năng của doanh nghiệp", bà Lý Kim Chi thừa nhận. Nguyên nhân của tình trạng này, chủ yếu đến từ khác biệt về văn hóa kinh doanh và thị hiếu tiêu dùng. Đặc biệt, tất cả người Hồi giáo đều tuân theo những đức tin và tôn giáo của đạo Hồi, trong đó tiêu dùng thực phẩm Halal được coi như một nghĩa vụ tôn giáo mà các tín đồ Hồi giáo phải tuân thủ, được thông qua giấy chứng nhận Halal cho sản phẩm.

Việt Nam được đánh giá có tiềm năng xuất khẩu thực phẩm Halal.

Cần có sự chuẩn bị tốt để không bỏ lỡ cơ hội lớn

Bà Faiza Shafqat - Tham tán Thương mại và Đầu tư, Đại sứ quán Pakistan tại Việt Nam cho biết: "Pakistan có hơn 200 triệu dân, 90% là người Hồi giáo, nên nhu cầu thực phẩm Halal rất lớn, đặc biệt là các sản phẩm thịt. Mỗi năm, trung bình Pakistan nhập khẩu 2,7 tỷ USD thịt gà. Để xuất khẩu sang đây, các doanh nghiệp cần đạt được chứng nhận Halal của Pakistan, với những tiêu chuẩn cụ thể chúng tôi đã công bố trên website của Đại sứ quán. Những người tiêu dùng tại đất nước chúng tôi cũng luôn tìm kiếm logo Halal trên các sản phẩm tiêu dùng hàng ngày, vì đó là tiêu chuẩn cơ bản cho thực phẩm của người Đạo hồi".

Thị trường Halal luôn được xem là thị trường khó tính vì các sản phẩm cần tuân theo quy định đặc thù và nghiêm ngặt của đạo Hồi. Theo bà Faiza Shafqat, các doanh nghiệp Việt Nam cần phải nâng cao khả năng đáp ứng được những quy định này.

"Hiện nay, việc cấp chứng nhận Halal vẫn là một trong những thách thức lớn khi các tiêu chuẩn không đồng nhất giữa các quốc gia Hồi giáo. Mỗi quốc gia lại có những tiêu chuẩn riêng và sẽ cấp chứng nhận theo từng quốc gia hoặc khu vực. Vì thế, các doanh nghiệp Việt nam cần tìm hiểu kĩ thị trường đích khi lên kế hoạch sản xuất và xuất khẩu. Đội ngũ tham tán thương mại Pakistan sẵn sàng để hỗ trợ doanh nghiệp hai bên kết nối cung cầu, cung cấp thông tin thị trường để các sản phẩm đạt tiêu chuẩn Halal của Việt Nam có mặt tại Pakistan", bà Faiza Shafqat cho hay.

"Các doanh nghiệp phải có kế hoạch, tiến độ cụ thể cho từng công việc, nội dung để các cơ quan chuyên môn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kịp thời hỗ trợ để toàn bộ quy trình sản xuất từ: con giống, chuồng trại, thức ăn, giết mổ… kiện toàn theo đúng tiêu chuẩn Halal", Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.

Triển vọng tích cực của hàng Việt tại thị trường Halal toàn cầu