Xuất khẩu giày dép sang EU tăng mạnh nhờ “cú hích” từ EVFTA

Xuất khẩu giày dép sang EU tăng mạnh nhờ “cú hích” từ EVFTA

Xuất khẩu giày dép sang EU tăng 19,2%

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), Hiệp đinh Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực từ 1/8/2020 đã mở cơ hội cho nhiều ngành hàng của nước ta tăng xuất khẩu và tận dụng ưu đãi thuế quan. Trong đó, ngành giày dép đang được đánh giá là một trong những mặt hàng tận dụng tốt ưu đãi thuế quan trong EVFTA bằng việc đáp ứng quy định về quy tắc xuất xứ hàng hóa tương ứng trong Hiệp định.

Số liệu từ Tổng Cục Hải quan cho thấy, kể từ tháng 8/2020 đến tháng 3/2021 đã có 6 tháng xuất khẩu giày dép của Việt Nam sang EU tăng (trừ tháng 2/2021 giảm do nghỉ Tết Nguyên Đán). Đáng nói, so với thời điểm trước đại dịch Covid-19 xảy ra, xuất khẩu giày dép của Việt Nam sang EU tăng mạnh. Cụ thể, quý I/2021, xuất khẩu giày dép sang EU tăng 19,2% so với cùng kỳ năm 2020; trong khi đó tại cùng thời điểm quý I/2020 chỉ tăng 0,1% và quý I/2019 tăng 11,9%.

Về thị trường, giày dép Việt xuất khẩu sang các thị trường trong khối EU đều tăng, thậm chí một số thị trường tăng ở mức 2 con số, như: Bỉ tăng 37,0%, Hà Lan tăng 23,4%, Italia tăng 14,3%, Tây Ban Nha tăng 39,2%...

Đẩy nhanh cấp C/O mẫu EUR.1

Theo thống kế của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tính từ ngày 1/8/2020 đến ngày 31/12/2020, kim ngạch xuất khẩu giày dép của Việt Nam sang EU được cấp C/O mẫu EUR.1 là 1,37 tỷ USD. Con số này tăng nhanh trong quý I/2021 với 1,17 tỷ USD, đạt 98,98% tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu.

Bỉ, Đức, Hà Lan, Pháp và Ý là các thị trường xuất khẩu có kim ngạch cấp C/O ưu đãi đối với mặt hàng da giày cao nhất trong khối EU. Trong đó, Bỉ và Đức là hai thị trường có kim ngạch cấp C/O mẫu EUR.1 lớn nhất, lần lượt đạt 380 triệu USD và 207,4 triệu USD, chiếm tỷ trọng 32,4% và 17,7% trong tổng trị giá C/O cấp cho hàng da giày xuất khẩu sang thị trường EU trong quý I.

Các mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu sử dụng C/O cao bao gồm: túi xách có mặt ngoài bằng plastic hoặc vật liệu dệt, giày thể thao, giày dép có đế ngoài bằng cao su, plastics hoặc da và giày dép có đế ngoài và mũ bằng cao su hoặc plastics.

Thực tế, so với các hiệp định thương mại tự do (FTA) khác Việt Nam đã ký kết, tiêu chí xuất xứ trong EVFTA đối với sản phẩm giày dép (chương 64, ngoại trừ HS 64.06) được coi là chặt hơn khi không cho phép nhập khẩu ngoài khối mũ giày đã gắn với đế lót trong hoặc bộ phận đế khác để sản xuất ra sản phẩm. Đối với bộ phận giày dép (HS 64.06), EVFTA cho phép sử dụng nguyên liệu không xuất xứ từ nhóm HS khác với nhóm HS của sản phẩm.

Vượt qua thách thức, tiến tới xuất khẩu bền vững

Dù EVFTA cho phép Việt Nam nhập khẩu một số nguyên liệu ngoài khối để sản xuất giày dép mà vẫn được hưởng ưu đãi thuế quan. Tuy nhiên, việc phụ thuộc quá nhiều vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu từ 1 thị trường là rủi ro lớn. Bài học thiếu nguyên phụ liệu cho sản xuất do tắc nghẽn nguồn cung từ thị trường Trung Quốc thời điểm đầu năm 2020 là hồi chuông cảnh báo cho các doanh nghiệp.

Do đó, Cục Xuất nhập khẩu cho rằng thời gian tới, các doanh nghiệp trong ngành cần đầu tư mạnh vào công nghiệp chế biến nguyên phụ liệu, đáp ứng yêu cầu quy tắc xuất xứ. Tập trung phát triển cân bằng nguồn nguyên liệu sản xuất trong nước để phục vụ sản xuất xuất khẩu trong tương lai.

Bên cạnh đó, cần đổi mới, nâng cao hiệu quả quản trị doanh nghiệp trong tình hình mới, tăng cường chuyển đổi số trong quản lý, vận hành doanh nghiệp. Đặc biệt, ngành da giày cần quan tâm tới vấn đề phát triển bền vững, bởi trong các FTA thế hệ mới đều đề cập tới các nội dung về phát triển bền vững.

Các doanhh nghiệp cần vượt qua thách thức, tiến tới xuất khẩu bền vững

Mặt khác, cần chú trọng hơn nữa đến xây dựng thương hiệu sản phẩm. Sản phẩm khi đưa ra thị trường phải được công bố tiêu chuẩn cho dù đó là tiêu chuẩn do doanh nghiệp tự đưa ra như: độ bền, độ chịu mài mòn, độ bền màu... Thực tế, vẫn còn nhiều doanh nghiệp đang thiếu điều này trong marketing sản phẩm và chưa thể hiện được hệ thống tiêu chuẩn chất lượng của sản phẩm. Trong khi đó, đây mới là yếu tố tạo nên giá trị thương hiệu một cách bền vững.

“Sản xuất sản phẩm giày dép có chất lượng và giá trị cao đòi hỏi đội ngũ nhân lực giỏi chuyên môn, sáng tạo, có khả năng thích ứng với những chuyển giao công nghệ. Vì vậy việc đào tạo phát triển nguồn nhân lực đáp ứng Cách mạng công nghiệp 4.0 cần được đặc biệt chú trọng. Hiệp hội, doanh nghiệp có thể kết hợp với các cơ sở đào tạo thiết kế bài giảng theo hướng công nghệ gắn liền thực tiễn, đào tạo nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu phát triển”, Cục Xuất nhập khẩu nhấn mạnh.

Còn về phía các cơ quan quản lý nhà nước, khuyến khích đầu tư vào ngành công nghiệp hỗ trợ, các trung tâm cung ứng nguyên phụ liệu. EU đang thắt chặt các tiêu chuẩn về bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất, kiểm soát nguồn nguyên liệu và các chất độc hại với môi trường sinh ra từ quá trình sản xuất. Do vậy, xây dựng hệ thống xử lý chất thải chuyên ngành chung hiện đại, bao gồm cả xử lý chất thải rắn, lỏng và thu phí các doanh nghiệp theo yêu cầu cũng là định hướng các địa phương quan tâm thúc đẩy.

Đối với hoạt động xuất khẩu, các cơ quan liên quan giảm chi phí và thời gian tham gia thị trường cho các nhà đầu tư, sản xuất; thúc đẩy phát triển lĩnh vực dịch vụ logistics cho xuất khẩu hàng hoá nói chung và xuất khẩu da giày nói riêng; đơn giản hoá và hiện đại hoá hoạt động cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá...